86 resultaten voor Klinisch redeneren gevonden
Klinisch redeneren bij ouderen
De complexiteit van zorg neemt toe naarmate mensen ouder worden. Met de vergrijzing stijgt het aantal kwetsbare ouderen en neemt ook de zorgvraag toe. Klinisch redeneren is een methode voor het structureren en optimaliseren van de zorg voor kwetsbare ouderen met het opstellen van multidisciplinaire interventies als resultaat. In dit artikel wordt het proces van klinisch redeneren op praktische wijze uitgelegd.
Lees het artikelKlinisch redeneren bij (kwetsbare) ouderen; van screening naar zorgplan
Een gezondheidsprobleem van ouderen staat nooit op zichzelf, maar wordt bepaald en is continu onderhevig aan allerlei lichamelijke, psychische en sociale factoren. Klinisch redeneren bij (kwetsbare) ouderen gaat vooral om het vroegtijdig signaleren van bedreigingen voor de gezondheid, het toepassen van preventieve interventies en in samenspraak met de cliënt komen tot besluitvorming over interventies. Verpleegkundigen maken gebruik van verschillende redeneerhulpen en...
Lees het artikelKlinisch redeneren bij kwetsbare ouderen; casus
In de leermodule ‘Klinisch redeneren bij (kwetsbare) ouderen; van screening naar zorgplan’ is beschreven op welke manier verpleegkundigen het beloop van specifieke gezondheidsproblemen van kwetsbare ouderen kunnen beïnvloeden. Door het vroegtijdig signaleren van bedreigingen voor de gezondheid en het toepassen van preventieve interventies kunnen gezondheidsproblemen worden voorkomen. Met name stap 4, het diagnostisch assessment, is een proactieve cognitieve vaardigheid...
Lees het artikelOedeem bij ouderen
In dit artikel komen de meest voorkomende oorzaken van oedeem bij ouderen in het verzorgings- en verpleeghuis en de thuiszorg aan de orde. Het artikel richt zich op klinisch redeneren voor verzorgenden en verpleegkundigen. Na het lezen van dit artikel weet u hoe u door middel van klinisch redeneren en met behulp van meetinstrumenten en classificatiesystemen een cliënt met oedeem kunt beoordelen. Een ijsberg is een mooie metafoor voor klinisch redeneren; een deel van de situatie is...
Lees het artikelPalliatief redeneren
Zorg in de palliatieve fase is complex. Vroegtijdig signaleren en een goede beoordeling en behandeling van problemen en behoeften leveren een bijdrage aan de kwaliteit van leven (en sterven) in de laatste levensfase. Palliatief redeneren is daarbij een hulpmiddel. Door middel van zorgvuldige besluitvorming kan adequaat en tijdig geanticipeerd worden op actuele problemen en toekomstige scenario’s. Daarbij staan de wensen en behoeften van de zorgvrager en...
Lees het artikelDiagnostisch redeneren bij kwetsbare ouderen
In dit artikel wordt de casus van meneer Albai uitgewerkt met behulp van het stappenplan van Buurman. Met het stappenplan krijgt het klinisch redeneren bij kwetsbare ouderen gestalte. Zijn alle interventies die worden ingezet wel nodig? Er is speciaal aandacht voor het diagnostisch assessment. De casus is grotendeels te bekijken op www.serioussoap.nl , de hoofdstukken waarin meneer Albai de hoofdrol heeft.
Lees het artikelCerebrovasculair accident (CVA)
Een cerebrovasculair accident (CVA) is een verzamelnaam voor ziektebeelden waarbij sprake is van een stoornis in de bloedvoorziening in de hersenen. In dit artikel wordt het klinisch redeneren bij een CVA-patiënt uitgewerkt met behulp van de Internationale Classificatie voor menselijk Functioneren (ICF). De ICF beschrijft het menselijk functioneren vanuit drie verschillende perspectieven. Stoornissen bij het CVA worden in kaart gebracht door middel van anamnese en observatie,...
Lees het artikelParastomale hernia en aanverwante aandoeningen bij stomadragers
Een parastomale hernia is een defect in de abdominale fascie, waardoor de darm kan uitstulpen naast het stoma. Ongeveer 30% van de stomadragers kan na enige tijd te maken krijgen met een stomabreuk.1 In dit artikel wordt aan de hand van een casus ingegaan op klinisch redeneren. Differentiële diagnoses worden gesteld aan de hand van een anamnese en de belangrijkste conservatieve en chirurgische interventies worden behandeld.
Lees het artikelVan klacht naar diagnose
Geneesmiddelen gedragen zich in het oudere lichaam anders en kunnen hierdoor sneller ongewenste bijwerkingen veroorzaken. Het zorgvuldig evalueren en zo nodig bijstellen van de inzet van geneesmiddelen zijn daarom des te belangrijker. Steeds meer ouderen lijden aan meerdere (chronische) aandoeningen. Hierdoor hebben ze nogal eens te maken met meer dan één behandelaar en bouwt de hoeveelheid geneesmiddelen zich in de loop der jaren op. 30-45% van de ouderen gebruikt vijf of meer...
Lees het artikelZenkerdivertikel
Door het volgen van een gedegen diagnostisch proces werkt u toe naar het stellen van de juiste diagnose. Binnen de ouderenzorg zijn invasieve onderzoeken of behandelingen niet altijd wenselijk. Zorgvuldig en gezamenlijk afwegen is dan belangrijk. Dit artikel behandelt een casus waarbij het verhelpen van de oorzaak de kwaliteit van leven van een verpleeghuisbewoner met dementie aanzienlijk verbeterde.
Lees het artikelDehydratie: een verborgen risico voor kwetsbare ouderen
Dehydratie is een gezondheidsprobleem dat invloed heeft op de kwaliteit van leven en het risico van mortaliteit en morbiditeit vergroot. Naarmate de leeftijd stijgt, verandert de fysiologie van het lichaam zodanig dat ouderen extra kwetsbaar zijn voor dehydratie. Gezien de vergrijzing zal (het risico van) dit gezondheidsprobleem in de toekomst toenemen. Het tijdig opsporen van dehydratie is van groot belang, opdat de negatieve gevolgen ervan beperkt worden. Een gevalideerd (klinisch)...
Lees het artikelDementiediagnostiek bij oudere migranten
Vanaf de jaren zestig kwamen er jonge mensen vanuit Turkije, Marokko, Suriname en de Nederlandse Antillen naar Nederland toe. Deze eerstegeneratie migranten heeft nu de leeftijd bereikt waarop zich dementie kan openbaren. Dementie komt bij ouderen uit deze groep drie tot viermaal vaker voor dan bij in Nederland geboren ouderen.1 Dit artikel geeft inzicht in de oorzaken van het vaker voorkomen van dementie bij migranten en geeft verklaringen waarom de diagnose vaak pas laat of helemaal niet...
Lees het artikelMultidisciplinaire richtlijn ‘Herkenning en behandeling van pijn bij kwetsbare ouderen’
Een groot deel van de kwetsbare ouderen heeft chronische pijn. Deze pijn wordt onvoldoende herkend en behandeld. De verpleegkundige heeft een belangrijke rol in het herkennen van pijn bij kwetsbare ouderen die thuis wonen, in het ziekenhuis of hospice verblijven of misschien wel in het verpleeghuis wonen. In al deze settingen komen verpleegkundigen in toenemende mate in aanraking met kwetsbare ouderen die mogelijk pijn ervaren. Kwetsbare ouderen kunnen hun pijn...
Lees het artikelUrine-incontinentie bij ouderen
Urine-incontinentie bij ouderen is een veelvoorkomend probleem dat grote invloed kan hebben op de kwaliteit van leven. Het niet tijdig onderkennen van dit probleem draagt bij aan de toenemende kwetsbaarheid van ouderen. Verpleegkundigen spelen een rol bij het tijdig signaleren en behandelen van incontinentieproblemen. Hiervoor hebben ze kennis nodig van verschillende vormen van incontinentie. Zij ondersteunen ouderen bij het kiezen van passende maatregelen.
Lees het artikelEen vallende oudere in de thuissituatie, daar zit meer achter…
Valincidenten komen in de thuissituatie vaak voor bij ouderen en een val leidt in één op de vijf incidenten tot (ernstig) letsel. Er zijn verschillende risicofactoren die een val kunnen veroorzaken en die vaak gelijktijdig een rol spelen. Het is belangrijk dat de wijkverpleegkundige na een val het valrisico goed in kaart brengt, samen met de oudere, de betrokken mantelzorger en met andere zorgprofessionals. De juiste interventies kunnen hierna worden ingezet en zo kan een...
Lees het artikelPijn door opioïden, reden voor palliatieve sedatie?
Pijn bij kanker wordt in veel gevallen behandeld met opioïden. Er moet rekening mee worden gehouden dat ook opioïden nadelige effecten hebben. Behalve de bekende bijwerkingen kan opioïd-geïnduceerde hyperalgesie (OIH) ontstaan. Omdat dit probleem niet altijd herkend wordt, kan de pijn als refractair symptoom gezien worden en wordt op basis hiervan vaak palliatieve sedatie gestart. Deze pijn is echter met de juiste aanpak wel goed te behandelen.
Lees het artikelDyspneu in de palliatieve fase
Dyspneu komt veel voor in de palliatieve fase van hartfalen, COPD en kanker. Het komt voor bij 35% van de patiënten met kanker in de palliatieve fase, bij 94% van de patiënten met een gevorderd stadium van COPD en bij 72% van de patiënten met een gevorderd stadium van hartfalen.1 Dyspneu heeft een grote invloed op de kwaliteit van leven en gaat bijna altijd gepaard met angst. Ernstige benauwdheid is niet alleen voor de patiënt een angstige ervaring, maar ook voor zijn...
Lees het artikelIJzertekort bij depressie
Symptomen van depressie en depressie kunnen gerelateerd zijn aan een lichamelijke aandoening of een somatische oorzaak hebben. Om somatische aandoeningen uit te sluiten kan een somatische anamnese aangevuld worden met lichamelijk onderzoek of kan laboratoriumonderzoek nodig zijn. De interpretatie van het laboratoriumonderzoek met betrekking tot ijzergebreksanemie komt in dit artikel aan de orde.
Lees het artikelVitamine B12-deficiëntie
Verschillende psychiatrische en neurologische ziekten worden geassocieerd met een mogelijke vitamine B12-deficiëntie. Zowel in de GGZ als in de verslavingszorg kan de combinatie van risicofactoren, observatie en uitvragen van aanwezige symptomen een indicatie zijn om in overleg met de huisarts een vitamine B12-tekort te onderzoeken.
Lees het artikelCreatinine en ureum
In de praktijk worden bloedwaarden als creatinine en ureum vaak gemeten. Aan de hand van de creatinineconcentratie in het bloed kan de nierfunctie worden bepaald. Als het ureum te hoog is in het bloed, kan er sprake zijn van een uremisch syndroom. Bij een dergelijk syndroom moet er direct worden ingegrepen.
Lees het artikelAngst in de palliatieve fase bij kwetsbare ouderen
Angstsymptomen komen in de palliatieve fase vaak voor bij (kwetsbare) ouderen. De verpleegkundige kan in de palliatieve en stervensfase een zorgomgeving creëren waarin angst en verdriet de juiste aandacht krijgen. Om een geïntegreerde behandeling en begeleiding te kunnen geven is het toepassen van een specifieke manier van klinisch redeneren noodzakelijk. Hierbij wordt gebruikgemaakt van de dynamische systeemanalyse en van de ‘stepped...
Lees het artikelEffectief communiceren met de SBAR(R)
Er gaat nog wel eens wat mis in de communicatie tussen artsen en verpleegkundigen. Dit komt doordat deze professionals verschillend zijn opgeleid. Goede communicatie kan fouten en misverstanden voorkomen en leidt tot een betere kwaliteit van zorg. De SBAR(R) is een methode voor gestructureerde communicatie tussen verschillende professionals en bestaat uit de onderdelen: Situation, Background, Assessment en Recommendation (Repeat). Met behulp van de SBARR ordent u de...
Lees het artikelDe benauwde patiënt
Dyspneu (kortademigheid of benauwdheid) is een veelvoorkomende klacht en kan zich op diverse manieren presenteren. Het is de belangrijkste klacht bij veel patiënten met een hart- of longziekte. Dyspneu kan echter ook vele andere oorzaken hebben en de diagnose is niet altijd gemakkelijk te stellen. In dit artikel wordt ingegaan op de analyse en differentiële diagnoses van dyspneu. Uiteraard wordt ook ingegaan op de verpleegkundige aspecten bij de benauwde patiënt.
Lees het artikelUrinekatheters bij kwetsbare ouderen
Urinekatheters worden veelvuldig ingezet in de zorg voor kwetsbare ouderen. Bijna elke verzorgende, verpleegkundige en verpleegkundig specialist komt in de dagelijkse praktijk urinekatheters tegen. In dit artikel wordt aandacht besteed aan katheters die via de urethra worden ingebracht. Er is aandacht voor de (contra-)indicaties, de verschillende soorten urinekatheters, katheterisatietechnieken, aandachtspunten, complicaties en tips voor de dagelijkse praktijk.
Lees het artikelSteen en been klagen
‘Ik neem liever nog geen plaats, dokter!’, zegt de patiënt zuchtend en steunend. De patiënt is door de huisarts met spoed ingestuurd naar het ziekenhuis in verband met onhoudbare pijnklachten en bloed in de urine. Na al verscheidene rondjes in de wachtkamer te hebben gelopen, komt patiënt met een van pijn vertrokken gezicht de spreekkamer binnen. Ondanks de pijnstilling van de huisarts heeft hij hevige pijnklachten in de flank. De pijnmedicatie heeft slechts...
Lees het artikelArteriële ulcera
Hart- en vaatziekten zijn veelvoorkomende doodsoorzaken in de westerse wereld. De belangrijkste veroorzaker van deze aandoening is atherosclerose. Dit kan zich uiten in perifeer arterieel vaatlijden met klachten als claudicatio intermittens (etalagebenen) tot kritieke ischemie met niet-genezende ulcera. De behandelmogelijkheden kunnen invasief (operatief) of non-invasief zijn. De behandeling wordt afgestemd tussen de vaatchirurg, huisarts, verpleegkundig specialist, verpleegkundigen en...
Lees het artikelKennis is de basis
Kennis is de basis voor iedere verpleegkundige/verpleegkundig specialist om haar werk goed te kunnen doen. Vooral de zorg voor ouderen vraagt een breed scala aan kennisthema’s. Maar hoe ziet die kennis eruit in de dagelijkse praktijk? Waarom moet u als verpleegkundige zoveel weten? Hoe kunt u deze kennis opdoen tijdens het dagelijks werk? Dit artikel neemt u mee met meneer Davidson en zijn partner. Het illustreert waarom kennis belangrijk is om de beste zorg te...
Lees het artikelNavolgbaar indiceren
Om aanspraak te maken op wijkverpleging binnen de Zorgverzekeringswet (Zvw), heeft een zorgvrager een geldige indicatie nodig. Deze mag uitsluitend gesteld worden door een bachelor of master opgeleide verpleegkundige, die daarmee een grote verantwoordelijkheid heeft. Zij bepaalt of de aard van de behoefte aan zorg en ondersteuning vanuit de Zvw gefinancierd mag worden en zo ja, voor welke duur en welke omvang.
Lees het artikelAgressief gedrag in de thuiszorg
Agressief gedrag van oudere zorgvragers naar verpleegkundigen en verzorgenden werkzaam in de thuiszorg komt regelmatig voor, maar is grotendeels onderbelicht. Ruim een derde deel van de thuiszorgmedewerkers krijgt eens of meerdere keren per jaar met agressie te maken. De verwachting is dat met een toenemende vergrijzing en met beleidskeuzes die aandringen op een zo lang mogelijk uitstellen van een klinisch verblijf, agressie-incidenten in de thuiszorg vaker zullen voorkomen.
Lees het artikelHartfalen
Hartfalen is een complex van klachten en verschijnselen ten gevolge van een tekortschietende pompfunctie van het hart. Er worden drie vormen van hartfalen onderscheiden. Voor de symptomen is het onderscheid tussen backward failure (falen vóór de aangedane harthelft) en forward failure (na de aangedane harthelft) van belang. De belangrijkste oorzaak van hartfalen is het doormaken van een hartinfarct; ook andere oorzaken worden besproken. Door de vele oorzaken en vormen van...
Lees het artikelDomotica en dementie
Ten gevolge van cognitieve stoornissen bij dementie kunnen stoornissen optreden in het plannen en organiseren. Inzet van domotica kan hier een oplossing zijn, mits dit past bij de zorgvraag en de persoonlijke (on)mogelijkheden van de persoon met dementie. De ergotherapeut kan hier een passend advies over geven, dat samen met andere zorgprofessionals uitgevoerd kan worden. Bij problemen met plannen en organiseren kan inzet van het beeldhorloge een oplossing zijn.
Lees het artikelToegang tot digitaal dossier door mantelzorgers
Mantelzorgers en vrijwilligers vervullen een onmisbare rol bij de ondersteuning van en zorg voor de kwetsbare ouderen. Door de vergrijzing wordt er een toenemend beroep op hen gedaan. Het is belangrijk dat professionals en mantelzorgers als team samenwerken, waarbij gebruikgemaakt wordt van een multidisciplinair, individueel ondersteunings- en zorgplan. Inzage en rapporteren van cliënt en mantelzorg in het elektronisch dossier is een voorwaarde voor een optimale...
Lees het artikelVan vijf naar tien regels medicatieveiligheid
De regel van vijf helpt de veiligheid tot aan het toedienen van een medicijn. De regel van tien is een uitbreiding van de regel van vijf en helpt bij het waarborgen van de veiligheid na het toedienen. Denk aan veiligheid door controle op therapeutische neveneffecten om vervolgens interprofessionele vervolgacties te starten voor de neveneffecten, bijvoorbeeld in de vorm van een medicatiebeoordeling. In dit artikel worden aan de hand van een praktijkvoorbeeld alle regels uitgelegd, de regel...
Lees het artikelCompressietherapie
Ambulante compressietherapie (ACT) wordt toegepast bij de behandeling van oedeem en/of wonden aan het onderbeen. Door van buitenaf druk te geven kan het oedeem verdwijnen en wordt de bloed- en zuurstoftoevoer gestimuleerd, zodat genezing van een wond kan worden bespoedigd. Ambulante compressie kan alleen aangelegd worden bij mobiele patiënten. Bij immobiele patiënten dient een andere zwachtel gebruikt te worden. Zwachtelen moet op de juiste manier gedaan...
Lees het artikelWat kan de verpleegkundige met ChatGPT?
Wie de laatste tijd het nieuws heeft gevolgd, heeft er vast al eens van gehoord: ChatGPT. ChatGPT is een op kunstmatige intelligentie gebaseerde chatfunctie. Scholieren gebruiken deze applicatie om hun werkstukken snel te maken. ChatGPT is echter ook veelbelovend voor de verpleegkundige. In dit artikel vertellen we u hoe u nu al gebruik kunt maken van ChatGPT.
Lees het artikelVeneuze trombo-embolie
Diepveneuze trombose en longembolie zijn twee uitingen van hetzelfde probleem. Beide aandoeningen worden samen veneuze trombo-embolie (VTE) genoemd. Bij VTE raakt een ader verstopt van waaruit stolsels kunnen losschieten. Een longembolie of trombosebeen kan het gevolg zijn. Sluit een bloedstolsel een slagader af, dan is er sprake van arteriële trombose en kan het gevolg een hartinfarct of herseninfarct zijn. Dit kan ook leiden tot perifeer arterieel vaatlijden (PAV). Juiste...
Lees het artikelBewust stoppen met eten en drinken
Bewust stoppen met eten en drinken (STED) is een methode die al eeuwen wordt gebruikt om het sterfproces te versnellen. In onze huidige maatschappij bestaat de gedachte dat STED een onwaardige manier is om te overlijden. In de praktijk blijkt, zeker met goede begeleiding, dat STED tot een rustige en milde dood kan leiden.
Lees het artikelOmgaan met zorgmijding in de eerste lijn
Verpleegkundigen en verzorgenden ervaren knelpunten in de praktijk die te maken hebben met het bereiken, benaderen en ondersteunen van mensen die zorg mijden of zorg missen. Zo is vaak onduidelijk welke risicofactoren zorgmijding beïnvloeden, hoe zorgmijding kan worden voorkomen en welke aanpak en interventies het meest geschikt zijn bij (het voorkomen van) zorgmijding. Hierdoor vallen mensen die zorg mijden of missen vaak tussen de wal en het schip. De richtlijn Zorgmijding in de...
Lees het artikelIntercollegiale toetsing
Verpleegkundigen hebben een professie die veel van hun kennis en vaardigheden vraagt. Met behulp van intercollegiale toetsing werkt u aan het bevorderen en bewaken van uw beroep. Door uw handelen te vergelijken met regels en richtlijnen werkt u aan het ontwikkelen van een gemeenschappelijke mening over hoe u het vak het best kunt uitoefenen; zo wordt ongewenste praktijkvariatie weggenomen.
Lees het artikelClaudicatio intermittens of etalagebenen
‘Hoe wordt de aandoening genoemd waarbij patiënten pijn in de benen hebben bij lopen, maar als ze stilstaan de pijn verdwijnt?’ Niemand van de deelnemers van ‘De Slimste Mens’ wist het antwoord. Etalagebenen is hetzelfde als claudicatio intermittens (CI) en betekent met tussenpozen mank lopen. Patiënten die CI hebben, krijgen bij lopen pijn en een vermoeid gevoel in de benen, als ze stilstaan – bijv. voor een etalage – verdwijnt de pijn, zie...
Lees het artikelAI in de langdurige zorg: meer dan toekomstmuziek
Veel verpleegkundigen denken bij AI (artificiële intelligentie) niet dat ze er in hun werk al gebruik van maken. Dit artikel laat zien hoe AI nu al een rol speelt in de langdurige zorg, en dat de mogelijkheden in snel tempo toenemen. Ook wordt het belang belicht voor alle gebruikers van AI-systemen om te leren er bekwaam en verantwoord gebruik van te maken.
Lees het artikelComplicaties van de perifere intraveneuze infuuscanule
Complicaties bij een perifere intraveneuze infuuscanule (iv-canule) komen veel voor en kunnen zeer ernstige gevolgen hebben. Er bestaat in Nederland nog geen richtlijn voor infuuszorg. Ziekenhuizen hanteren verschillende protocollen. De belangrijkste spelregels op een rij.
Lees het artikelBeëindiging medisch zinloos handelen
Een arts hoeft een patiënt niet zo lang mogelijk in leven te houden indien er sprake is van medisch zinloos handelen. De behandeling is dan niet meer in het belang van de patiënt. In dit artikel wordt aan de hand van een casus ingegaan op wat nu eigenlijk medisch zinloos handelen is en welke rol de verpleegkundige hierin kan spelen voor de patiënt of de familie.
Lees het artikelPersoonsgerichte aanpak bij neuropsychiatrische symptomen en NAH
Neuropsychiatrische symptomen komen met regelmaat voor bij mensen met niet-aangeboren hersenletsel (NAH). Apathie, agitatie, agressie, stemmingsstoornissen of denk- en waarnemingsstoornissen kunnen van grote invloed zijn op de kwaliteit van leven van iemand met NAH. Dit artikel werkt een casus uit en belicht neuropsychiatrische symptomen als een multifactorieel probleem, waarbij een persoonsgerichte analyse en aanpak kunnen leiden tot herstel van balans en kwaliteit in het leven van een...
Lees het artikelVirtual reality als pijnbestrijding
Virtual reality groeit al jaren in populariteit. Niet alleen wordt de toepassing gebruikt voor het maken van films en het spelen van videospellen, maar ook bij trainingen en simulaties. De mogelijkheden van virtual reality worden ook steeds vaker in de zorg ingezet. De wetenschappelijke bewijslast neemt toe waaruit blijkt dat virtual reality toegepast kan worden om pijn te bestrijden.
Lees het artikelMedicamenteuze behandeling van het metabool syndroom
Patiënten met psychiatrische aandoeningen lopen een sterk verhoogde kans op het ontwikkelen van het metabool syndroom, onder andere vanwege een ongezonde leefstijl en bijwerkingen van psychofarmaca zoals antipsychotica. De belangrijkste behandeling van het metabool syndroom is leefstijlverandering. Systematische screening is nodig om het mogelijk optreden van het metabool syndroom nauwgezet te monitoren.
Lees het artikelAcrodermatitis chronica atroficans (ACA)
De ziekte van Lyme, ook wel lymeborreliose genoemd, wordt veroorzaakt door de bacterie Borrelia burgdorferi sensu lato. Deze bacterie wordt in Nederland overgedragen door van de schapenteek (Ixodes ricinus, figuur 1). Acrodermatitis chronica atroficans (ACA) is een uiting van late of laat gedissemineerde (verspreide) ziekte van Lyme. Bij ongeveer 1-3% van de mensen die de ziekte van Lyme ontwikkelen, manifesteert de ziekte zich als ACA, vooral bij vrouwen van...
Lees het artikelCBD-olie: drug, geneesmiddel of voedingssupplement?
Wie ‘CBD-olie kopen’ googelt, krijgt tientallen aanbiedingen voor CBD producten. Sinds producten waarin CBD is verwerkt officieel beschouwd worden als voedingssupplement (novel food), zijn medische claims op verkoopsites niet meer te vinden. Verkopers willen geen risico lopen en plaatsen deze claims daarom niet meer op hun site. Dit artikel behandelt de risico’s en problemen met betrekking tot de effectiviteit en veiligheid van CBD-olie.
Lees het artikelEerste psychose op latere leeftijd
Maar weinig mensen weten dat een eerste psychose zich op iedere leeftijd kan voordoen. Een psychotische stoornis die zich voor het eerst openbaart na het zestigste levensjaar ziet er anders uit dan een psychose op jongere leeftijd en vraagt een andere aanpak. Diagnostiek en behandeling voor deze doelgroep worden in dit artikel beschreven.
Lees het artikelArteriitis temporalis
Arteriitis temporalis is een vorm van vasculitis. Vasculitis is een verzamelnaam voor een groep ziektebeelden die worden gekenmerkt door ontsteking van de binnenwand van de bloedvaten. Arteriitis temporalis is een craniale uiting van reuscelarteriitis. Reuscelarteriitis, ontstoken bloedvaten, ontleent zijn naam aan de aanwezigheid van reuscellen, grote ontstekingscellen, die te zien zijn bij histologisch onderzoek van de arterie.
Lees het artikelPolyfarmacie en vallen bij de geriatrische patiënt
In de zorg voor de geriatrische patiënt komen zowel polyfarmacie als valincidenten vaak voor. Polyfarmacie kan het risico van valincidenten verhogen. Er worden jaarlijks veel geriatrische patiënten na een val op de Spoedeisende Hulp in het ziekenhuis gepresenteerd. Door de toenemende vergrijzing neemt het aantal patiënten met polyfarmacie toe. Er vinden meer valincidenten plaats en beide zorgen voor een afname van kwaliteit van leven, een hogere mortaliteit en een behoorlijke...
Lees het artikelNSAID's bij de oudere patiënt
NSAID’s (non-steroidal anti-inflammatory drugs) behoren tot een veelgebruikte groep geneesmiddelen. In 2017 werd door apotheken 5,3 miljoen keer een medicijn behorende tot deze groep verstrekt. Het rootste deel van de patiënten gebruikt NSAID’s kortdurend, maar zo’n 10% van de gebruikers maakt er chronisch gebruik van. In dit artikel bespreken we de werking en toepassing van NSAID’s en de overwegingen die in acht moeten worden genomen bij...
Lees het artikelCommuniceren over voedingsadviezen met de IDDSI
Patiënten met slikproblemen krijgen vaak een logopedisch voedingsadvies met consistenties die ze veilig en efficiënt kunnen eten en drinken. Vroeger werd dat gecommuniceerd in termen als ‘nectar-dikte’ of ‘honing-dikte’. Tegenwoordig worden hiervoor IDDSI-levels gebruikt. Steeds meer logopedisten gebruiken deze nieuwe termen. Maar wat is een IDDSI-level eigenlijk? En hoe weet u welk product welk IDDSI-level heeft en dus veilig is?
Lees het artikel'Beter Laten'-handelingen bieden ruimte voor 'gemiste zorg'
Verpleegkundigen ervaren een hoge werkdruk, maar doen ook dingen die zij eigenlijk niet zouden moeten doen. Daardoor blijven er andere dingen liggen. Wetenschappers hebben in samenwerking met Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland een lijst opgesteld van handelingen die verpleegkundigen eigenlijk niet meer zouden moeten doen: de Beter Laten-lijst.
Lees het artikelUlcus van Martorell in de eerste lijn
Het ulcus van Martorell is een vaak gemiste uiting van arteriolosclerose in de huid en gaat gepaard met necrose en pijn. Een klein ulcus kan in de eerstelijnszorg genezen door een combinatie van lokale en systemische behandeling. Voor grotere ulcera is daarnaast, voor snelle genezing, een operatie noodzakelijk. Verpleegkundigen kunnen met gerichte wondbehandeling de genezing bevorderen en patiënten ondersteunen.
Lees het artikelOmgaan met slikproblemen in de langdurige zorg
Een nieuwe richtlijn van Stichting Kwaliteitsimpuls Langdurige Zorg (SKILZ) geeft adviezen om de zorg voor cliënten in de langdurige zorg met (risico op) slikproblemen vorm te geven. Hierbij is er aandacht voor herkennen, diagnosticeren, evalueren, en omgaan met ethische dilemma’s. Ook samenwerken met naasten en ondersteuning vanuit de organisatie worden besproken. Dit artikel bespreekt de belangrijke adviezen voor verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten in de richtlijn.
Lees het artikelApathie
Apathie is een veelvoorkomend probleem bij diverse aandoeningen. Denk bijvoorbeeld aan mensen met de ziekte van Alzheimer of Parkinson, maar ook bij mensen met hersenletsel, een depressie of met schizofrenie. Ondanks de impact van apathie op het leven van patiënten en naasten, blijkt het lastig om het te diagnosticeren en behandelen. Wat is het kernprobleem van apathie, welke gebieden in het brein zijn hierbij betrokken en hoe zouden we apathie misschien beter kunnen meten en behandelen?
Lees het artikelChronisch gebruik van benzodiazepinen
Benzodiazepinen behoren tot de meest gebruikte middelen waarbij iatrogene afhankelijkheid en verslaving kunnen optreden. De indicaties voor langdurig gebruik van benzodiazepinen zijn beperkt tot epilepsie en paniekstoornis, en dan alleen als eerstekeuze behandelingen falen. Desondanks worden deze geneesmiddelen – ook voor andere indicaties – vaak langdurig voorgeschreven, waardoor het in Nederland sinds een halve eeuw de meest voorkomende iatrogene verslaving is. Een strip van 10...
Lees het artikelBloedverdunners in de thuiszorg
Veel thuiswonende ouderen gebruiken een bloedverdunner. Er zijn verschillende antistollingsmiddelen: trombocytenaggregatieremmers, vitamine K-antagonisten (VKA), direct werkende orale coagulantia (DOAC’s), niet-vitamine K orale anticoagulantia (NOAC’s), heparine, trombolytica en overige antitrombotica. In dit artikel richten we ons op de vitamine K-antagonisten en de niet-vitamine K orale anticoagulantia. De trombocytenaggregatieremmer is een minder krachtig medicament in...
Lees het artikelSociaal aanraken op afstand
Sociaal aanraken is een eerste levensbehoefte en cruciaal in ons leven. Tijdens de COVID-19-pandemie is een gebrek aan sociaal aanraken ontstaan door afstand houden en weinig tot geen bezoek thuis of in instellingen. In dit artikel beschrijven we welke betekenis sociaal aanraken heeft, welke zintuigen hierbij een rol spelen en hoe (technologische) oplossingen het sociaal aanraken kunnen vervangen, ondersteunen of simuleren.
Lees het artikelUit het niets agressief?
‘Mevrouw De Wit is vanuit het niets agressief’, vertelt Anita. Onbegrepen gedrag ontstaat niet vanuit het niets. Richtlijnen en protocollen werken beperkt als u niet voldoende kunt aansluiten bij de mens achter de dementie. ‘Zie mij, Ken mij, Hoor mij en Laat mij.’ Begrijpen en begrepen worden vormen de basis om elkaars gedrag te begrijpen.
Lees het artikelSystematic review: wassen zonder water
Bij evidence-based practice (EBP) maakt een verpleegkundige voor de keuze van verpleegkundige interventies gebruik van bewijsmateriaal uit wetenschappelijk onderzoek. Wanneer een verpleegkundige gebruikmaakt van kwantitatief onderzoek, geldt een randomised controlled trial (RCT) als gouden standaard. In een systematic review worden de onderzoeksresultaten van meerdere RCT’s samengevoegd, waardoor het gemeten effect wordt versterkt....
Lees het artikelLaaggeletterdheid en ongelijkheden op gezondheidsgebied
Laaggeletterdheid kan leiden tot hogere ziektecijfers en slechte zelfzorg. Het is in het belang van patiënten dat zorgverleners strategieën introduceren die kunnen bijdragen aan het verbeteren van gezondheidsgeletterdheid.
Lees het artikelHet vrouwenhart
Dit artikel gaat over het ‘vrouwenhart’. Vrouwen zijn anders dan mannen, dat is bekend. Het lijkt een cliché, maar in de dagelijkse praktijk worden hartklachten bij vrouwen door zorgverleners minder vaak herkend. Mede hierdoor sterven meer vrouwen aan hart- en vaatziekten, zijn zij minder goed ingesteld op medicatie en hebben zij vaker hartfalen. Pas sinds een paar jaar wordt er meer rekening gehouden met het feit dat het ontstaan van hart- en vaatziekten bij mannen anders...
Lees het artikelValeriaan bij slaapproblemen
Fytotherapeutica (uit kruiden bereide geneesmiddelen) bevatten als werkzame bestanddelen (on)bewerkte (delen van) planten. Het gebruik van deze middelen is niet zonder risico’s. Fytotherapeutica kunnen bijwerkingen veroorzaken en interacties aangaan met andere (reguliere) geneesmiddelen. In een eerder artikel werd sint-janskruid beschreven. Dit artikel gaat over Valeriana officinalis (valeriaan). Dit middel wordt vooral gebruikt ter vermindering van nervositeit en spanning en bij...
Lees het artikelObstructief slaapapneu (OSA)
Het Centrum voor Thuisbeademing en Slaapapneu behandelt al jaren patiënten met slaapgerelateerde ademhalingsstoornissen. De diagnostiek en behandeling van deze stoornissen vinden in een multidisciplinaire setting plaats. Obstructief slaapapneu (OSA) is een aandoening waarbij er tijdens de slaap apneus (ademstops) optreden, vaak in combinatie met snurken. Deze ademstops worden veroorzaakt doordat de bovenste luchtweg samenvalt. De slaapkwaliteit is vaak slecht...
Lees het artikelHygiëne in de thuiszorg
Hygiëne is een belangrijke uitdaging in de gezondheidszorg. Sinds Florence Nightingale (1820-1910) is het een basisvaardigheid in de verpleegkunde. Wat is handhygiëne en wanneer pas je deze toe? Wat is een zorginfectie en hoe kunnen risicopatiënten worden gescreend? Tips voor het veilig gebruik van smartphones en tablets passeren de revue evenals persoonlijke bechermingsmiddelen.
Lees het artikelKetenzorg bij Parkinson
Complexe zorg, u herkent het vast bij chronische patiënten in uw werkveld. De ziekte van Parkinson is een progressieve neurodegeneratieve ziekte, die zowel fysieke als psychische stoornissen veroorzaakt. De zorg voor patiënten met Parkinson is complex. Vaak zijn meerdere zorgverleners betrokken bij de zorg en wordt er multidisciplinair samengewerkt in een zorgketen. In dit artikel is te lezen hoe in Nederland de ketenzorg Parkinson is ontwikkeld.
Lees het artikelDementerenden met probleemgedrag
Probleemgedrag is gedrag van de patiënt dat door de patiënt en/of zijn omgeving als moeilijk hanteerbaar ervaren wordt. Probleemverheldering, behandeldoelen, behandeling en evaluatie vormen de basis van de behandeling van probleemgedrag. Naast behandeling van ziekten, inzetten van middelen en maatregelen en psychofarmacotherapie, vormt psychosociale behandeling en begeleiding de belangrijkste pijler van behandeling. Deze pijler is het meest effectief. Multidisciplinaire behandeling...
Lees het artikelMotiverende gespreksvoering bij een dilemma
Wanneer een zorgvrager niet gemotiveerd lijkt voor gedragsverandering, dreigt een dilemma. In zo’n situatie kan motiverende gespreksvoering worden toegepast. Motiverende gespreksvoering maakt gebruikt van verschillende gesprekstechnieken. Ze is erop gericht de normale ambivalentie, die bij iedere gedragsverandering een rol speelt, op te lossen.
Lees het artikelSlechte mondgezondheid als sluipmoordenaar
Behoud van het eigen gebit tot op hoge leeftijd wordt gelukkig steeds normaler. Het draagt bij aan een goede orale functie en daarmee ook aan gezondheid. Het is echter niet gemakkelijk het eigen gebit bij het ouder worden gezond te houden. Verval met alle nadelige gevolgen ligt op de loer. Ontstekingen uitgaande van het gebit en pijn in de mond worden veel gezien bij kwetsbare ouderen. Welke impact heeft dit en hoe kunnen we dit voorkomen?
Lees het artikelANCA-geassocieerde vasculitis (AAV)
Vasculitis is de verzamelnaam voor een aantal ernstige, chronische ziektebeelden waarbij de wand van bloedvaten ontstoken raakt. Daardoor krijgen achterliggende organen onvoldoende zuurstof, waardoor ze minder gaan functioneren of zelfs afsterven. Bij drie vormen van vasculitis is een verband aangetoond tussen de ziekte en de aanwezigheid in het bloed van antineutrofiele cytoplasmatische antistoffen oftewel ‘ANCA’. In dat geval spreken we van 'ANCA-geassocieerde vasculitis', of...
Lees het artikelScabiës
De hoofdklacht van scabiës is jeuk. Scabiës wordt regelmatig pas in een laat stadium herkend met alle gevolgen van dien. Alertheid op scabiës is geboden om grote ‘uitbraken’ in instellingen/thuiszorg te voorkomen. Een grote uitbraak in een instelling/thuiszorg heeft veel consequenties. De behandeling is tijdrovend, intensief en kostbaar.
Lees het artikelHet Rode Vlaggen Instrument
Geneesmiddelgerelateerde problemen (GGP), zoals bijwerkingen of verkeerd gebruik, komen veel voor bij ouderen. Met behulp van het Rode Vlaggen Instrument kunnen verpleegkundigen en verzorgenden belangrijke GGP vroegtijdig te signaleren.
Lees het artikelInterprofessioneel samenwerken in de wijk
Bij thuiswonende ouderen met meerdere (chronische) aandoeningen zijn er veel eerstelijns professionals betrokken vanuit verschillende medische, zorg- en welzijnsdisciplines. Om de zorg voor deze mensen te verbeteren is het stimuleren van interprofessionele samenwerking en communicatie van groot belang. Interprofessionele samenwerking kan zorgen voor betere afstemming van de zorgtaken en kan leiden tot betere kwaliteit van zorg en meer tevredenheid over de zorg.
Lees het artikelSystemische sclerose
Systemische sclerose wordt ook wel sclerodermie genoemd. Sclerodermie betekent letterlijk ‘harde huid’. Bij systemische sclerose treedt verbindweefseling van huid en interne organen op. Dit heeft veel impact op het dagelijks leven en de ziekte kan zelfs levensbedreigend zijn. Systemische sclerose vraagt een multidisciplinaire benadering. Verpleegkundigen kunnen patiënten ondersteunen in het omgaan met de ziekte en het bereiken van een voor hen optimaal niveau van gezondheid.
Lees het artikelTelemonitoring bij hartfalen
Hartfalen is een snelgroeiend probleem voor de volksgezondheid met een geschatte prevalentie van > 37,7 miljoen personen wereldwijd. De prevalentie en incidentie van hartfalen zijn hoog. Hartfalen blijft een dodelijke ziekte: slechts 35% overleeft vijf jaar na de eerste diagnose. Het aanbod van hartfalenpatiënten zal, met name door de vergrijzing, de komende jaren verder stijgen. Telemonitoring is een van de manieren om de zorg voor de hartfalenpatiënt anders in...
Lees het artikel(Bij)voeding bij chronisch zieken
Met het toenemen van de leeftijd stijgt de eiwitbehoefte door insuline resistentie. Bij een slecht gevoed lichaam zal de spiermassa snel afnemen. Ondervoeding bij de geriatrische patiënt kenmerkt zich dan ook door functieverlies, ongewenst gewichtsverlies en/of een acute of chronische disbalans tussen inname en verbruik. Dit resulteert in een afname van het fysiek en mentaal functioneren en een slechtere klinische uitkomst bij ziekte. Volwaardige voeding is belangrijk om vitaal en...
Lees het artikelCystitis en urineweginfecties
Uit het onderzoek van Van Buul wordt duidelijk dat er bij kwetsbare ouderen vaak sprake is van overbehandeling van een mogelijke cystitis, waarbij dan onnodig een antibioticum wordt gestart. Binnen de gezondheidszorg treedt er steeds vaker antimicrobiële resistentie voor antibiotica op.
Lees het artikelMevrouw blijft maar bellen
Mevrouw Jansen (88) belt zo vaak met 112, de huisartsenpost en de thuiszorg, dat de toegang tot zorg voor anderen in gevaar komt. Klinische GGZ-behandelingen heeft ze afgebroken of afgewezen en waarschijnlijk is zij medicatieontrouw. Omdat betrokken zorgprofessionals niet meer weten wat ze met de situatie aan moeten en het zorgsysteem vastloopt, vragen ze een consultatie aan bij het Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE).
Lees het artikelFarmacogenetica: DNA-informatie voor medicatie op maat
Geneesmiddeltherapie is een groot goed. Toch zijn er aanzienlijke problemen: bijwerkingen van medicijnen veroorzaken 5-7% van alle ziekenhuisopnamen. Als het gaat over effectiviteit, blijkt maar 25-60% effectief. Dat mensen verschillend reageren op medicatie blijkt grotendeels vast te liggen in het DNA. Door het uitvoeren van een farmacogenetische analyse is medicatie op maat nu echter voor iedereen mogelijk.
Lees het artikelVerslaving aan opioïden
Het gebruik van opioïde pijnstillers brengt een risico van verslaving met zich mee. De verpleegkundige staat vaak dichter bij de patiënt dan de arts of verpleegkundig specialist die de medicatie voorschrijft. Daarom is het belangrijk dat u als verpleegkundige bewust bent van patiënten met een verhoogd risico op verslaving. Ook bij het herkennen en bespreekbaar maken heeft de verpleegkundige een belangrijke rol.
Lees het artikelVerdachte plekjes bij ouderen
Door de toenemende incidentie van huidkanker worden verpleegkundigen in de ouderenzorg steeds vaker geconfronteerd met verdachte huidafwijkingen. Het is dan ook van belang huidkanker te herkennen en te weten wanneer er sprake is van een verdachte huidafwijking. Daarnaast is het van belang kennis te nemen van de werking en mogelijke bijwerkingen van de behandeling van huidkanker en actinische keratosen met fluorouracil crème, omdat deze behandeling steeds frequenter wordt toegepast bij...
Lees het artikelMultipele sclerose (MS)
Multipele sclerose (MS) is een aandoening van het centrale zenuwstelsel. De ziekte treft vooral jongvolwassenen: de diagnose wordt meestal tussen het 20e en 40e levensjaar gesteld. MS kan echter ook al op de kinderleeftijd ontstaan, of pas tot uiting komen na het 50e levensjaar. Het beloop van MS is voor iedereen anders.
Lees het artikelAmputatie van een onderste extremiteit
In Nederland vindt er circa 3.300 keer per jaar een amputatie van een onderste extremiteit plaats. Van de amputatiepatiënten is 80% ouder dan 65 jaar. Voor de patiënt en diens directe omgeving is een amputatie een zeer ingrijpende gebeurtenis. Het revalidatieproces is intensief. Als verpleegkundige of verpleegkundig specialist vervult u een belangrijke rol in deze complexe en multidisciplinaire (medische) zorg rondom een amputatiepatiënt.
Lees het artikelProtonpompremmers
Esomeprazol (Nexium®), lansoprazol (Prezal®), omeprazol (Losec®, Losecosan®, Omecat®, Pedippi®), pantoprazol en rabeprazol (Pariet®) zijn zeer veelvoorkomende medicijnen die vallen onder de protonpompremmers (protonpump inhibitors (PPI’s)). Ze hebben diverse toepassingen en bijwerkingen. Dit artikel geeft een overzicht van de indicaties, het toedienen en het afbouwen van PPI’s.
Lees het artikel