231 resultaten voor Palliatieve zorg gevonden
Samenwerken voor goede palliatieve zorg voor dak- en thuislozen
Palliatieve zorg voor mensen die dak- of thuisloos zijn is niet veel anders dan ‘gewone’ palliatieve zorg. Er zijn echter wel specifieke aandachtspunten. In dit artikel beschrijven we deze aandachtspunten, die zijn ontleend aan een recent ontwikkelde handreiking Palliatieve zorg voor mensen die dak- of thuisloos zijn.
Lees het artikelKennis over palliatieve zorg onder de maat
Proactieve, palliatieve zorg vraagt naast het bespreekbaar (durven) maken van de laatste levensfase, allereerst kennis over de markering van de palliatieve fase. Als zorgvragers niet tijdig worden geïdentificeerd voor de palliatieve zorgbenadering is de kans groot dat het gesprek over wensen en behoeften ten aanzien van het levenseinde niet of te laat plaatsvindt. Passende zorg wordt dan niet gerealiseerd.
Lees het artikelLaagdrempelige ethiekondersteuning in palliatieve zorg
Als verpleegkundige of verpleegkundig specialist werkzaam in palliatieve zorg krijgt u regelmatig te maken met situaties waarin het niet duidelijk is wat het juiste is om te doen. Gestructureerd stilstaan bij wat van waarde is voor uzelf en de betrokkenen kan helpen uw ‘morele veerkracht’ en uw ‘morele competenties’ te vergroten. In dit artikel wordt een laagdrempelige methode geïntroduceerd, CURA, die u hierbij kan helpen.
Lees het artikelWanneer begint de palliatieve fase
Wie gaat zoeken naar informatie over palliatieve zorg komt in een oerwoud van informatie, onderzoek, richtlijnen en artikelen terecht. Wat betekent deze hoeveelheid aan informatie, onderzoek en richtlijnen nu voor de praktijk? Hoe wordt hiermee gewerkt door artsen, verzorgenden en verpleegkundigen? Zijn richtlijnen en meetinstrumenten alleen geïmplementeerd op palliatieve units binnen een verpleeghuis of werken andere afdelingen hier ook mee? Hoe wordt de palliatieve fase herkend door...
Lees het artikelAngst in de palliatieve fase bij kwetsbare ouderen
Angstsymptomen komen in de palliatieve fase vaak voor bij (kwetsbare) ouderen. De verpleegkundige kan in de palliatieve en stervensfase een zorgomgeving creëren waarin angst en verdriet de juiste aandacht krijgen. Om een geïntegreerde behandeling en begeleiding te kunnen geven is het toepassen van een specifieke manier van klinisch redeneren noodzakelijk. Hierbij wordt gebruikgemaakt van de dynamische systeemanalyse en van de ‘stepped...
Lees het artikelCultuursensitieve zorg bij het levenseinde
Persoonsgerichte zorg is het streven, zeker in de zorg aan het levenseinde. Bovendien moet er in die zorg ook aandacht zijn voor de naasten. Hoe doe je dat als de familie andere waarden en normen hanteert dan je zelf gewend bent? Dit artikel zet inzichten uit onderzoek over cultuursensitieve palliatieve zorg op een rijtje.
Lees het artikelIndicatie voor palliatieve sedatie bij patiënt in laatste levensfase
Patiënten kunnen in de terminale fase van hun leven symptomen hebben die als ondraaglijk lijden worden ervaren. Zo kunnen er symptomen zijn als pijn, benauwdheid, misselijkheid, braken, jeuk, onrust en angst. Dan kan palliatieve sedatie uitkomst bieden. Hiermee wordt het bewustzijn van een patiënt opzettelijk verlaagd. Doel is het lijden te verlichten en niet het leven te verkorten.
Lees het artikelPalliatieve sedatie, uitvoering in de praktijk
Palliatieve sedatie is een verzamelnaam voor interventies die bij ernstig lijden van patiënten in de laatste fase van hun leven kunnen worden toegepast. De verschillende vormen van sedatie komen aan de orde, waarbij de medische, verpleegkundige en belevingsaspecten van de patiënt en zijn mantelzorgers besproken worden.
Lees het artikelEen mondvol problemen in de palliatieve fase
Mondproblemen in de palliatieve fase vormen een ernstige bedreiging voor de kwaliteit van leven. Soms kunnen zij ertoe leiden dat patiënten eten en drinken gaan vermijden. Ernstige infecties van de mond kunnen zelfs leiden tot verspreiding door het hele lichaam (sepsis). Verpleegkundige zorg bij mondproblemen bestaat uit het geven van voorlichting over en het toepassen van preventieve maatregelen en regelmatige mondinspectie bij mensen met een verhoogd risico op mondproblemen. Als...
Lees het artikelSterven op je eigen manier
Een gesprek over het levenseinde wordt vaak als lastig ervaren. Toch is het voor verpleegkundigen belangrijk om hierover te kunnen spreken met cliënten. In de meest kwetsbare fase van het leven is het belangrijk om wensen en voorkeuren van cliënten in kaart te brengen. Het bewust worden van de verschillende menstypen kan helpen bij deze kwetsbare gesprekken.
Lees het artikelProactieve zorgplanning in de langdurige zorg
Welke rol speelt proactieve zorgplanning in de langdurige zorg en hoe kan worden ingespeeld op de wensen en verwachtingen van cliënten en hun vertegenwoordigers met betrekking tot het huidige en toekomstige zorg- en medisch beleid? Hoe kan er worden omgegaan met wijzigingen in wensen en/of verwachtingen? En wat is hierin de rol van de verpleegkundige? Dit artikel gaat aan de hand van een casus op voorgaande vragen in.
Lees het artikelSterven in voorkeurshouding
Van 2014 tot 2017 is een verkennend onderzoek gedaan naar de voorkeurshouding van slapen en overlijden. De hypothese is dat sterven in de voorkeurshouding bijdraagt aan de kwaliteit van sterven en rouw. Het doel van dit onderzoek was te toetsen of het bespreken van de voorkeurshouding van slapen en sterven en het realiseren van die voorkeurshouding tijdens het proces van sterven daadwerkelijk bijdraagt aan de kwaliteit van sterven en rouw van patiënten en hun directe naasten.
Lees het artikelBewust stoppen met eten en drinken
Bewust stoppen met eten en drinken (STED) is een methode die al eeuwen wordt gebruikt om het sterfproces te versnellen. In onze huidige maatschappij bestaat de gedachte dat STED een onwaardige manier is om te overlijden. In de praktijk blijkt, zeker met goede begeleiding, dat STED tot een rustige en milde dood kan leiden.
Lees het artikelVroegtijdige zorgplanning
Vroegtijdige zorgplanning is in opkomst als maat voor goede zorg. Het Amerikaanse programma Respecting Choices® is een proces gericht op begrip, reflectie en discussie met behulp van gestandaardiseerde gesprekken. Getrainde gespreksondersteuners verkennen doelen en waarden van patiënten en de medisch behandelaar vertaalt met de patiënt de uitkomsten van deze gesprekken in te voeren beleid.
Lees het artikelRouw en verlies
Iedere zorgverlener maakt een keer mee dat een patiënt overlijdt. Het overlijden raakt niet alleen de nabestaanden maar ook de zorgverleners. De hierbij horende rouw bestaat uit een aantal fasen, ook wel omschreven als rouwtaken. In dit artikel wordt uiteengezet wat deze rouwtaken inhouden en wat u kunt betekenen voor degene die rouwt.
Lees het artikelBegeleiding bij kritische beslismomenten in de palliatieve fase
Palliatieve zorg behelst meer dan alleen de zorg in de terminale fase. Vroegtijdig markeren van de palliatieve fase en het bespreken van wensen, behoeften, noden, voorkeuren en prioriteiten voor verdere behandeling en zorg met zorgvragers met een levensbedreigende aandoening is belangrijk om overbehandeling of palliatieve onderbehandeling te voorkomen. Een zorgvrager kan vervolgens betere afwegingen maken die passen bij haar/zijn situatie en levensvisie en daarmee een behandeling afwijzen....
Lees het artikelDyspneu in de palliatieve fase
Dyspneu komt veel voor in de palliatieve fase van hartfalen, COPD en kanker. Het komt voor bij 35% van de patiënten met kanker in de palliatieve fase, bij 94% van de patiënten met een gevorderd stadium van COPD en bij 72% van de patiënten met een gevorderd stadium van hartfalen.1 Dyspneu heeft een grote invloed op de kwaliteit van leven en gaat bijna altijd gepaard met angst. Ernstige benauwdheid is niet alleen voor de patiënt een angstige ervaring, maar ook voor zijn...
Lees het artikelPalliatief redeneren
Zorg in de palliatieve fase is complex. Vroegtijdig signaleren en een goede beoordeling en behandeling van problemen en behoeften leveren een bijdrage aan de kwaliteit van leven (en sterven) in de laatste levensfase. Palliatief redeneren is daarbij een hulpmiddel. Door middel van zorgvuldige besluitvorming kan adequaat en tijdig geanticipeerd worden op actuele problemen en toekomstige scenario’s. Daarbij staan de wensen en behoeften van de zorgvrager en...
Lees het artikelAscitespunctie in de palliatieve fase
In de richtlijn Ascites is een ontlastende ascitespunctie in de palliatieve fase duidelijk beschreven. Ook de uitvoering en benodigdheden voor een punctie zijn opgenomen in deze richtlijn. Maar wat betekent een ascitespunctie in de praktijk voor een oncologische patiënt in de palliatieve fase? Moet deze patiënt naar het ziekenhuis voor een dergelijke verrichting? En wat betekent het voor een verpleegkundig specialist die deze voorbehouden handeling uitvoert?
Lees het artikelWet zorg en dwang en onvrijwillige zorg
Aan welke criteria moet u voldoen wanneer onvrijwillige zorg de enige mogelijkheid lijkt te zijn om zorg te verlenen aan een cliënt in het kader van de algemene dagelijkse levensverrichtingen? In dit artikel wordt op deze vraag, aan de hand van een casus, antwoord gegeven.
Lees het artikel'Beter Laten'-handelingen bieden ruimte voor 'gemiste zorg'
Verpleegkundigen ervaren een hoge werkdruk, maar doen ook dingen die zij eigenlijk niet zouden moeten doen. Daardoor blijven er andere dingen liggen. Wetenschappers hebben in samenwerking met Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland een lijst opgesteld van handelingen die verpleegkundigen eigenlijk niet meer zouden moeten doen: de Beter Laten-lijst.
Lees het artikelHet Wegingskader Cliëntperspectief
Persoonsgerichte zorg en ondersteuning staan voor iedere verpleegkundige voorop en onvrijwillige zorg moet worden vermeden. Zorgverlening in dit kader bij patiënten met beperkte communicatiemogelijkheden is echter niet altijd eenvoudig. Ervaart uw patiënt onvrijwillige zorg? Hoe neemt u zijn/haar wensen mee? En hoe weegt u voor- en nadelen van zorg tegen elkaar af? In dit artikel maakt u kennis met Het Wegingskader Cliëntperspectief: een laagdrempelige online tool ter...
Lees het artikelPijn door opioïden, reden voor palliatieve sedatie?
Pijn bij kanker wordt in veel gevallen behandeld met opioïden. Er moet rekening mee worden gehouden dat ook opioïden nadelige effecten hebben. Behalve de bekende bijwerkingen kan opioïd-geïnduceerde hyperalgesie (OIH) ontstaan. Omdat dit probleem niet altijd herkend wordt, kan de pijn als refractair symptoom gezien worden en wordt op basis hiervan vaak palliatieve sedatie gestart. Deze pijn is echter met de juiste aanpak wel goed te behandelen.
Lees het artikelVoorkeursplaats voor overlijden
Een belangrijke pijler voor goede palliatieve zorg is overlijden op de plaats van voorkeur. De voorkeursplaats is echter vaak niet bekend bij zorgverleners en de voorkeur kan veranderen. Inzicht in factoren die samenhangen met de voorkeursplaats en verandering hierin kan zorgverleners helpen inzicht te krijgen bij welke cliënten het belangrijk is om hieraan aandacht te besteden.
Lees het artikelNieuwe wetgeving omtrent onvrijwillige zorg
Het wetsvoorstel Zorg en dwang is van belang voor verpleegkundigen werkzaam in de ouderenzorg, thuiszorg en zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. De kern van de nieuwe wet is dat onvrijwillige zorg geen vanzelfsprekend onderdeel mag vormen van de zorg. Onvrijwillige zorg is alleen toegestaan indien het doel van de zorg is een ernstig nadeel voor de cliënt te bestrijden en er geen alternatieven beschikbaar zijn; de zogeheten ‘nee-tenzij’ regel. Onvrijwillige zorg...
Lees het artikelOnvrijwillige zorg in het verpleeghuis
Er is nieuwe wetgeving op komst: de Wet bijzondere opnemingen psychiatrische ziekenhuizen wordt vervangen door Wet zorg en dwang. Daardoor verandert er nogal wat op het gebied van onvrijwillige zorg bij mensen met dementie.
Lees het artikelVermijden van ziekenhuisopname nabij het levenseinde; de rol van verpleegkundigen
Ongeveer de helft van de patiënten, die niet onverwacht overlijden, wordt in de laatste drie levensmaanden opgenomen in het ziekenhuis. De meeste mensen willen in deze periode juist thuisblijven en daar ook overlijden. Ria de Korte-Verhoef beschrijft in haar promotieonderzoek vijf strategieën om ziekenhuisopname nabij het levenseinde te vermijden. Verpleegkundigen spelen hierbij een belangrijke rol.
Lees het artikelEen euthanasie verklaring bij dementie: dilemma’s en verantwoorde zorg
Zorg verlenen aan een dementerend persoon met een euthanasieverklaring is een van de zeer complexe situaties waarmee teams in de psychogeriatrische zorg te maken krijgen. De maatschappelijke discussies over dit onderwerp maken verschillen in opvattingen zicht baar. In de praktijk zullen teams door middel van multidisciplinaire samenwerking hun weg naar een zo goed mogelijke zorg dienen te vinden. Dit artikel beschrijft de dilemma’s en de wijze waarop hier tot een verantwoorde besluit...
Lees het artikel‘Beter Doen’ of ‘Beter Laten’ in de wijk
Het onderwerp ‘Beter Laten’ krijgt al een paar jaar aandacht, toch blijkt dat verpleegkundigen en verzorgenden nog steeds dagelijks overbodige handelingen uitvoeren. Het achterwege laten van deze handelingen bespaart tijd voor zorgverleners en leed bij de patiënt. De in 2017 ontwikkelde ‘Beter Laten’ lijst is nu geüpdatet en uitgebreid met ‘Beter Doen’ aanbevelingen om meer passende zorg te bieden.
Lees het artikelBeeldbellen kan de zorg ondersteunen
Beeldbellen heeft, mede door de maatregelen rond COVID-19, een enorme vlucht genomen. In dit artikel beschrijven we wat beeldbellen is, hoe cliënten en zorgverleners beeldbellen ervaren, wat de voordelen zijn, maar ook de nadelen. We benoemen de inhoudelijke en technische aandachtspunten voor een beeldbel-consult. Ten slotte wordt weergegeven welke rol de verpleegkundig specialist heeft bij beeldbellen.
Lees het artikelHet stervensproces
De zorg voor een goed sterfbed is een belangrijk onderdeel van palliatieve zorg. Onderkenning van en communicatie over de start van de stervensfase is van het grootste belang. Vermoeidheid, zwakte, gewichtsverlies, ophouden met eten en drinken, en sufheid zijn inherent aan de stervensfase. De zorg is gericht op een zo optimaal mogelijke kwaliteit van leven c.q. sterven en op begeleiding van de naasten. Onnodige medische en verpleegkundige (be)handelingen worden achterwege gelaten en de...
Lees het artikelAdvance care planning op het juiste moment
Iedere patiënt moet kwalitatief hoogstaande zorg ontvangen, die past bij zijn voorkeuren, ook aan het einde van het leven. Advance care planning is een vorm van gespreksvoering waarin voorkeuren voor zorg en behandeling worden verhelderd en gedeeld met betrokkenen. Patiëntervaringen met advance care planning en praktische implicaties voor zorgverleners staan centraal in dit artikel.
Lees het artikelWaarde van de Surprise Question
De Surprise Question is een instrument dat kan bijdragen aan het identificeren van de palliatieve fase. De auteurs van dit artikel hebben onderzoek gedaan naar de voorspellende waarde van de Surprise Question wanneer deze werd ingevuld door verpleegkundigen. In dit artikel wordt aan de hand van het onderzoek ingegaan op de achtergrond van het beoordelen van een test.
Lees het artikelDomotica in de zorg
Domotica, zoals slimme alarmering, uitluisteren, verlichting of elektronische medicijndispensers zijn toepassingen of apparaten die door afstandsbedieningen, sensoren, computers of smartphones worden aangestuurd. Zowel thuis als in kleinschalige woonvormen en in zorginstellingen wordt steeds meer domotica toegepast ter verbetering van de kwaliteit van zorg en tevens ter ontlasting van zorgpersoneel. Meer informatie en filmpjes vindt u op:...
Lees het artikelBewegingsgerichte zorg bij ouderen
Bewegen is maatschappelijk hot. Via media, apps, stappentellers en commercials worden we ervan bewust gemaakt dat lichamelijk actief zijn goed en nuttig is. Ook in verpleeg- en verzorgingshuizen en in de ouderenzorg wordt gezocht naar mogelijkheden om bewoners te stimuleren actief te zijn. Hoe kan bewegingsgerichte zorg er hier uitzien en wat kan de verpleging eraan bijdragen?
Lees het artikelWat te doen of te laten bij patiënten met pijn of wonden?
Zorgprofessionals baseren hun zorgkeuzes steeds meer op het beschikbare bewijs om passende zorg te bieden. In 2017 hebben we ter ondersteuning de ‘Beter Laten’-lijst ontwikkeld. In dit artikel bespreken we het vervolg hierop, de ‘Beter Doen’- en ‘Beter Laten’-lijsten met aanbevelingen voor verpleegkundige pijn- en wondinterventies, die ingezet kunnen worden voor kwaliteitsverbetering in de praktijk.
Lees het artikelOpnemen of niet
Tegenwoordig wordt er veel nadruk gelegd op gezond oud worden, maar dat is voor veel mensen een utopie. Oud worden komt met gebreken, maar daar wordt vaak niet over gesproken. Wij blijven vaak lang doorbehandelen. De, ethisch gezien, zeer lastige discussie wie behandeling krijgt of hoelang door te behandelen bij aandoeningen, wordt vaak nog lange tijd uitgesteld. Tijdig in gesprek gaan is het devies.
Lees het artikelComplexe zorg voor kwetsbare ouderen thuis
Gedurende de tien jaar dat ik als huisarts werkzaam was, groeide bij mij het besef dat ik in de zorg voor de ouderen in mijn praktijk tekortschoot. Ik besefte steeds meer dat de normale, zeg reactieve, houding waarin huisartsen opgeleid zijn en ook goed zijn, niet voldeed voor de complexiteit van zorg voor kwetsbare ouderen. Het draait in die zorg immers niet zozeer om het ziektespecifieke, als wel om de handicaps die ouderen ondervinden van hun chronische ziekten en die hen bedreigen in hun...
Lees het artikelBelang van zingeving thuis
Voor ieder mens is het belangrijk de zin van het leven te ervaren. Zingeving gaat over alledaagse dingen die van waarde zijn voor mensen, maar ook over levensvragen. Bij ziekte, verlies en rouw speelt zingeving vaak een expliciete rol. Als (wijk)verpleegkundige ontmoet u in uw dagelijks werk cliënten die (mogelijk) worstelen met levensvragen en hebt u een signalerende en interveniërende rol in de zorg voor zingeving.
Lees het artikelCliëntprofielen
De wijkverpleging vervult een cruciale rol als poortwachter in de zorg. Door zorg met zowel het medische als sociale domein te verbinden, maken wijkverpleegkundigen het mogelijk dat mensen zo lang mogelijk verantwoord thuis kunnen blijven wonen. Financiering moet daarin ondersteunend zijn. We werken als Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) samen met wijkverpleegkundigen uit het hele land toe naar een nieuw bekostigingsmodel dat zorgprofessionals ruimte moet geven om passende zorg te...
Lees het artikelLekker slapen zonder medicatie
Slapen doen we een derde deel van ons leven, maar vaak is het een onderbelicht deel ervan. Zo ook in de zorg voor kwetsbare ouderen en mensen met een vorm van dementie. Een van de belangrijkste redenen voor opname in het verpleeghuis heeft te maken met slapen: nachtelijke onrust, slaapproblemen of een mantelzorger die de zorg (in de nacht) niet meer aankan. Maar wat zijn slaapproblemen nu eigenlijk en hoe kom je tot goede zorg die ook past binnen de nieuwe...
Lees het artikelAgressie in de zorg
De agressie tegen zorgverleners neemt toe. Hoe gaat u als zorgverlener met agressie om en wat kunt u doen om agressie te verminderen? Wat zegt de wet hier eigenlijk over? Deze vragen komen aan de orde in dit artikel over de casus van Seda.
Lees het artikelVeranderen in de ouderen zorg; de rol van de verpleegkundig leider
Momenteel verandert er veel in de gezondheidszorg; ook in de ouderenzorg zit men niet stil. Verbeterprogramma’s en innovatieprojecten, alle gericht op een paradigmashift die het leven van de oudere weer meer van henzelf moet maken. Ook het ministerie stuurt aan op een verandering en verbetering van de verpleeghuiszorg, die zijn uitgewerkt in het verbeterprogramma verpleeghuizen ‘Waardigheid en Trots’, geïnitieerd door staatssecretaris Van Rijn. Het verbeterprogramma...
Lees het artikelMuziek als interventie
Dit artikel laat u zien wat de inzet van muziek als interventie kan betekenen in de zorg voor zowel de cliënt als de zorgverlener. Er worden handvatten besproken om de juiste muziek te vinden met behulp van de MuziekGeluk-methode van Ignar Rip.
Lees het artikelZorg voor mensen met een LVB
In de eerste lijn worden mijn collega-verpleegkundig specialisten algemene gezondheid en ik als specialist ouderengeneeskunde regelmatig door de huisarts in consult gevraagd bij mensen die op allerlei terreinen van het leven (bijv. lichamelijk, financieel, in het netwerk) problemen hebben. Naar aanleiding van de in dit artikel beschreven casus besloot ik me in nauw overleg met een arts voor verstandelijk beperkten te verdiepen in de diagnostiek van en de ondersteuningsmogelijkheden voor...
Lees het artikelGedeelde verantwoordelijkheid bij opendeurenbeleid
Het opendeurenbeleid van instellingen kan leiden tot vragen over de veiligheid van en verantwoordelijkheid voor cliënten die zelfstandig naar buiten gaan. Wie is er eigenlijk verantwoordelijk voor de cliënt die zelfstandig naar buiten gaat? En welke mogelijkheden zijn er om de veiligheid te vergroten? Deze vragen komen aan de orde in de casus van mevrouw Terzeer in dit artikel.
Lees het artikelMensenrechten en de ouderenzorg
Aan de hand van de casus van een mevrouw met somatische en psychische problemen wordt in dit artikel het mensenrechtenperspectief in de ouderenzorg toegelicht. Zorg moet beschikbaar, aanvaardbaar, kwalitatief voldoende en toegankelijk zijn. Deze criteria worden toegepast op de casus. Tot slot wordt toegelicht wat zorgprofessionals kunnen doen om zorg te kunnen geven vanuit het mensenrechtenperspectief.
Lees het artikelOver de stilte van de roze ouderen
Als verpleegkundige verzorgt u mensen in een kwetsbare situatie. Je veilig kunnen voelen is dan nóg belangrijker dan anders. Kennis van seksuele en genderdiversiteit draagt daaraan bij.
Lees het artikelWils(on)bekwaamheid in de thuissituatie
Over het onderwerp wils(on)bekwaamheid is veel geschreven, maar praktijkvragen over dit onderwerp blijven er altijd. Iedere praktijksituatie is anders en vereist een andere afweging. Aan de hand van de casus van meneer Geel wordt in dit artikel antwoord gegeven op veelvoorkomende vragen zoals: Wat is wils(on)bekwaamheid? Wie beslist daarover? Wat zijn de gevolgen van wils(on)bekwaamheid?
Lees het artikelDe cliënt centraal
COPD, diabetes en artrose, drie bekende aandoeningen die kunnen voorkomen bij ouderen. Bij sommige mensen zijn ze alle drie tegelijk aanwezig. Hoe kan de cliënt centraal komen te staan in de wirwar van zorgvragen en problemen? Welke consequenties heeft dit voor de cliënt zelf en voor de zorg die er verleend moet worden? Naast het verpleegkundig beleid zal in dit artikel een aantal punten uit het medisch beleid worden belicht.
Lees het artikelAanpak complexe interventies
In de dagelijkse praktijk van een verpleegkundige worden vaak complexe interventies ingezet. Complexe interventies bevatten dikwijls meerdere interacterende componenten. Mede vanwege deze interacterende componenten is het lastig om complexe interventies te ontwikkelen, evalueren en implementeren. Internationaal wordt het MRC framework hiervoor vaak als hulpmiddel gebruikt. In dit artikel wordt het MRC framework uitgewerkt en toegelicht aan de hand van een casus en...
Lees het artikelAdvance care planning bij patiënten met ALS
Amyotrofische laterale sclerose (ALS) is een neurodegeneratieve aandoening. Het ziektebeeld verloopt progressief met uiteindelijk gegeneraliseerde paresen. Ongeveer de helft van de patiënten is na drie jaar overleden, meestal als gevolg van respiratoire insufficiëntie. De spreiding van de ziekteduur is echter zeer groot en kan uiteenlopen van 0,5 tot 15 jaar. De lichamelijke gevolgen van ALS leiden steeds weer tot nieuwe beslissingen over behandelingen, hulpmiddelen en...
Lees het artikelDilemma’s aan het sterfbed
Oude mensen die in het verpleeghuis wonen, gaan een keer dood. Vaak kondigt de dood zich van tevoren aan. Een oudere verpleeghuisbewoner krijgt bijvoorbeeld griep en een longontsteking, waardoor de gezondheidssituatie van de bewoner verslechtert. In veel gevallen is er vooraf door de specialist ouderengeneeskunde met de bewoner en familie al eens gesproken over de keuzes die moeten worden gemaakt op het moment dat de gezondheid van de bewoner verslechtert. Wil de bewoner gereanimeerd...
Lees het artikelMethodisch werken met het Omaha System
Het werken met classificatiesystemen in de verpleegkunde bestaat al lang, toch lijkt het actueler dan ooit. Door de hervormingen in de langdurige zorg wordt er van zorgverleners verwacht dat zij inzichtelijk maken welke zorg ze leveren en waarom. Classificatiesystemen zijn bedoeld om methodisch werken te ondersteunen. Het Omaha System is een classificatie die in Amerika is ontwikkeld en erkend is als zinvol systeem. Het Omaha System is opgebouwd uit drie samenhangende componenten; een...
Lees het artikelDe Cardiologische Zorgbrug
Van de cardiologische patiënten van 70 jaar en ouder die met een myocardinfarct of hartfalen worden opgenomen in het ziekenhuis, worden respectievelijk 20% en 25% binnen een halfjaar heropgenomen en is 10% en 22% na een halfjaar overleden. Transmurale, multidisciplinaire zorg voor kwetsbare oudere cardiologische patiënten die met ontslag naar huis gaan, heeft de potentie om heropname en overlijden te reduceren.
Lees het artikelTelemonitoring bij hartfalen
Hartfalen is een snelgroeiend probleem voor de volksgezondheid met een geschatte prevalentie van > 37,7 miljoen personen wereldwijd. De prevalentie en incidentie van hartfalen zijn hoog. Hartfalen blijft een dodelijke ziekte: slechts 35% overleeft vijf jaar na de eerste diagnose. Het aanbod van hartfalenpatiënten zal, met name door de vergrijzing, de komende jaren verder stijgen. Telemonitoring is een van de manieren om de zorg voor de hartfalenpatiënt anders in...
Lees het artikelThuis voelen en dementie, wat is er nodig?
Mensen met dementie moeten zich continu aanpassen aan een nieuwe werkelijkheid. Niet alleen het geheugen gaat achteruit, maar ook de omgeving verandert door een toename van zorgafhankelijkheid. Naar verwachting wordt het merendeel van de mensen die lijden aan dementie uiteindelijk opgenomen in een verpleeghuis. Uit ervaring en onderzoek blijkt dat het belangrijk is een thuisgevoel te creëren voor een zo goed mogelijke kwaliteit van leven in de laatste levensfase.
Lees het artikelVakbekwaam indiceren
De wijkverpleegkundige heeft er een taak bij gekregen, zij gaat zorg op een transparante manier indiceren. Het wijkgericht indiceren is het gevolg van een wetswijziging. Sinds 1 januari 2015 vallen de extramurale verpleging en verzorging niet meer onder de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) maar onder de Zorgverzekeringswet (Zvw). Kennis van ‘vakbekwaam indiceren’ en wetgeving is essentieel om dit goed te kunnen uitvoeren.
Lees het artikelWerken met data
Werken met data. Veel verpleegkundigen stoppen nu met lezen en denken: ‘laat maar, dat is niks voor mij’. In dit artikel laten we zien dat werken met data relevant is voor u en hoe u eenvoudig kunt beginnen.
Lees het artikelAandachtspunten bij een vervuild huishouden
Het zien en ruiken van een vervuilde woning roept bij de wijkverpleging vaak afkeer, angst en onzekerheid op. Het komt niet vaak voor, maar een vervuilde woning is dikwijls een bron van zorg voor de wijkverpleging. Dit artikel beschrijft aandachtspunten voor goede zorg.
Lees het artikelVeilige principes in de medicatieketen
De ‘Veilige principes’ richten zich op veilige zorg voor de cliënt én op veilig werken voor de professional. De ‘Veilige principes in de medicatieketen VVT’ beschrijven wat ‘in principe’ veilig is in de medicatiezorg en wat daarbij de taak en verantwoordelijkheid zijn van cliënt, arts, apotheker, verpleegkundige en verzorgende, en bestuurder van de zorgorganisatie. Samen moeten zij een sluitende medicatieketen vormen.
Lees het artikelZingeving in het verpleeghuis
Zingeving speelt in ons leven een belangrijke rol. Het gaat over de zin ‘in’ het leven: heeft u zin om even naar buiten te gaan? Maar ook over de zin ‘van’ het leven: wat heeft het voor zin? Als verpleegkundige in het verpleeghuis ontmoet u bewoners die veel hebben meegemaakt. Hoe kunt u naast de medische zorg ook zorgen voor hun zingeving?
Lees het artikelInterprofessioneel samenwerken in de wijk
Bij thuiswonende ouderen met meerdere (chronische) aandoeningen zijn er veel eerstelijns professionals betrokken vanuit verschillende medische, zorg- en welzijnsdisciplines. Om de zorg voor deze mensen te verbeteren is het stimuleren van interprofessionele samenwerking en communicatie van groot belang. Interprofessionele samenwerking kan zorgen voor betere afstemming van de zorgtaken en kan leiden tot betere kwaliteit van zorg en meer tevredenheid over de zorg.
Lees het artikelIn gesprek met ouderen over intimiteit en seksualiteit
Intimiteit en seksualiteit zijn belangrijke dimensies van kwaliteit van leven, ook voor oudere volwassenen die langdurig afhankelijk zijn van verpleegkundige zorg. Veel verpleegkundigen weten niet hoe ze een gesprek over dit intieme onderwerp kunnen starten. Om bestaande gesprekshulpmiddelen beter in te zetten is een website met een brochure beschikbaar, die verpleegkundigen gepersonaliseerd advies geeft bij het starten van dit gesprek.
Lees het artikelAdvance care planning
Door middel van advance care planning (ACP) kunnen patiënten doelen en voorkeuren formuleren voor toekomstige medische behandelingen en zorg, deze doelen en voorkeuren bespreken met familie en zorgverleners, en eventuele voorkeuren vastleggen en indien nodig herzien. In dit artikel wordt ACP besproken aan de hand van een casus over een patiënt met de ziekte van Parkinson.
Lees het artikelSamen spelen om te leren
Zorg en technologie: we horen en lezen er veel over. Termen als robotica, domotica en zorg op afstand worden steeds meer gemeengoed in de zorg. Wat betekent dit voor de (toekomstig) zorg- en welzijnsmedewerker? Met deze vraag in het achterhoofd ontwikkelde het practoraat Tech@doptie een spel om zo inzicht te krijgen in de gedachten, wensen en behoeften rond dit thema.
Lees het artikelOuderenmishandeling
Ouderenmishandeling is een breed begrip en omvat zowel ontspoorde zorg, financiële uitbuiting als psychische en lichamelijke mishandeling, verwaarlozing en seksueel misbruik. Ouderenmishandeling komt voor in de thuissituatie, maar ook in zorginstellingen.
Lees het artikelOp zoek naar een goede richtlijn
Een verpleegkundige richtlijn bevat aanbevelingen voor de zorg rondom een thema, om zo de kwaliteit van zorg te verhogen. Een richtlijn bevat dus een schat aan informatie, die gebruikt kan worden om beargumenteerd zorg te verlenen. Deze kennis, samen met de voorkeur van de patiënt en ervaring van de zorg, maken het mogelijk zorg te verlenen volgens evidence-based practice.
Lees het artikelAnderstaligen
Om de juiste zorg te kunnen verlenen is communicatie noodzakelijk. De zorgvrager heeft een hulpvraag en de zorgverlener moet deze goed in beeld hebben om de juiste zorg te kunnen verlenen. Wanneer de zorgvrager en de zorgverlener elkaars taal niet spreken, wordt het een hele uitdaging om de juiste zorg te kunnen bieden.
Lees het artikelMelden en analyse van incidenten
Tijdens de uitvoering van werkzaamheden in de dagelijkse praktijk van een verpleegkundige kunnen incidenten optreden die direct of indirect consequenties hebben voor de patiëntenzorg. Door deze incidenten te melden en te onderzoeken kunnen onderliggende barrières (knelpunten) geïdentificeerd worden. Op basis van de analyse van deze barrières worden verbetermaatregelen geformuleerd en geïmplementeerd in de zorg.
Lees het artikelAccepteren of activeren?
Aan de hand van een casus uit de praktijk van een man met de ziekte van Parkinson wordt nagegaan tegen welke problemen zowel verpleegkundigen en verzorgenden, als de cliënt zelf en diens naasten aanlopen en welke gevolgen deze hebben. Vervolgens wordt erop ingegaan hoe door middel van de multidisciplinaire methode PDL (passiviteiten van het dagelijks leven) omgegaan kan worden met deze problematiek. Hierbij wordt steeds gekeken welke zelfzorgtekorten als passiviteit moeten worden...
Lees het artikelKennis is de basis
Kennis is de basis voor iedere verpleegkundige/verpleegkundig specialist om haar werk goed te kunnen doen. Vooral de zorg voor ouderen vraagt een breed scala aan kennisthema’s. Maar hoe ziet die kennis eruit in de dagelijkse praktijk? Waarom moet u als verpleegkundige zoveel weten? Hoe kunt u deze kennis opdoen tijdens het dagelijks werk? Dit artikel neemt u mee met meneer Davidson en zijn partner. Het illustreert waarom kennis belangrijk is om de beste zorg te...
Lees het artikelEerstelijnsverblijf
In 2017 is binnen de Zorgverzekeringswet een subsidieregeling van kracht geworden voor de tijdelijke voorziening in het verpleeghuis. Officieel heet dit het ‘eerstelijnsverblijf’ (ELV). Maar wie is die ELV-cliënt? Hoe kunnen verpleegkundigen, huisartsen en ziekenhuisartsen iemand verwijzen naar dit verblijf?
Lees het artikelOmgaan met zorgmijding in de eerste lijn
Verpleegkundigen en verzorgenden ervaren knelpunten in de praktijk die te maken hebben met het bereiken, benaderen en ondersteunen van mensen die zorg mijden of zorg missen. Zo is vaak onduidelijk welke risicofactoren zorgmijding beïnvloeden, hoe zorgmijding kan worden voorkomen en welke aanpak en interventies het meest geschikt zijn bij (het voorkomen van) zorgmijding. Hierdoor vallen mensen die zorg mijden of missen vaak tussen de wal en het schip. De richtlijn Zorgmijding in de...
Lees het artikelHartzorg op afstand
Het gebruik van technologie om patiënten in de thuissituatie te monitoren is in opkomst. Bij ‘Hartzorg op Afstand’ meten patiënten met chronisch hartfalen thuis hun bloeddruk, polsslag en gewicht. De verpleegkundig specialist in het Harthuis van het Isala ziekenhuis kan op afstand resultaten inzien, waardoor ze patiënten beter kan instellen op medicatie en voorlichting op maat kan geven. Het artikel is gebaseerd op het onderzoek Hartzorg op Afstand dat van november...
Lees het artikelToegang tot digitaal dossier door mantelzorgers
Mantelzorgers en vrijwilligers vervullen een onmisbare rol bij de ondersteuning van en zorg voor de kwetsbare ouderen. Door de vergrijzing wordt er een toenemend beroep op hen gedaan. Het is belangrijk dat professionals en mantelzorgers als team samenwerken, waarbij gebruikgemaakt wordt van een multidisciplinair, individueel ondersteunings- en zorgplan. Inzage en rapporteren van cliënt en mantelzorg in het elektronisch dossier is een voorwaarde voor een optimale...
Lees het artikelNavolgbaar indiceren
Om aanspraak te maken op wijkverpleging binnen de Zorgverzekeringswet (Zvw), heeft een zorgvrager een geldige indicatie nodig. Deze mag uitsluitend gesteld worden door een bachelor of master opgeleide verpleegkundige, die daarmee een grote verantwoordelijkheid heeft. Zij bepaalt of de aard van de behoefte aan zorg en ondersteuning vanuit de Zvw gefinancierd mag worden en zo ja, voor welke duur en welke omvang.
Lees het artikelThuiszorg of verpleeghuis na ziekenhuisopname?
Ontslag uit het ziekenhuis van patiënten levert soms de vraag op of zelfstandig thuis wonen nog wel verantwoord is. De eigen professionele verantwoordelijkheid voor het leveren van goede medische zorg speelt hierbij een rol. In dit artikel worden diverse onderwerpen aangestipt die een rol spelen bij het kiezen van een oplossingsrichting in deze casus: mentorschap of een rechterlijke machtiging voor een onvrijwillige opname aanvragen en de overstijgende...
Lees het artikelZiekenhuis op Wielen
Verpleegkundig specialisten (VS) van Allerzorg zorgen ervoor dat mensen die, om welke reden dan ook, beperkt mobiel zijn medisch-specialistische zorg en behandeling ontvangen. Zij kunnen deze zorg dicht bij huis of thuis krijgen. Sinds 2016 bieden zij wondzorg en dermatologie thuis en de eerste stappen worden nu gezet op het gebied van de oncologische nazorg.
Lees het artikelKetenzorg bij Parkinson
Complexe zorg, u herkent het vast bij chronische patiënten in uw werkveld. De ziekte van Parkinson is een progressieve neurodegeneratieve ziekte, die zowel fysieke als psychische stoornissen veroorzaakt. De zorg voor patiënten met Parkinson is complex. Vaak zijn meerdere zorgverleners betrokken bij de zorg en wordt er multidisciplinair samengewerkt in een zorgketen. In dit artikel is te lezen hoe in Nederland de ketenzorg Parkinson is ontwikkeld.
Lees het artikelUitdagingen in het werken met het zorgleefplan
Het zorgleefplan is geïntroduceerd om cliëntgerichte zorg te realiseren: zorg die gebaseerd is op de voorkeuren van de cliënt. Uit evaluaties van het werken met het zorgleefplan blijkt dat sinds de start ervan de cliënt meer betrokken wordt bij de zorgverlening. Dit artikel bespreekt twee belangrijke uitdagingen voor verpleegkundigen en verzorgenden. De eerste is erop gericht dat het zorgleefplan blijft bijdragen aan het gesprek over...
Lees het artikelMogelijkheden met Google Glass
Door de extramuralisering van zorg zal het aantal cliënten met een hogere zorgzwaarte in de thuissituatie toenemen. Om de kwaliteit van de zorg te blijven waarborgen, is innovatie nodig. Een voorbeeld hiervan is Google Glass. Dit is een draagbare computer in de vorm van een bril, die het gezichtsveld van de drager in beeld brengt. Door de inzet van Google Glass kan een zorgprofessional op afstand worden begeleid door een andere professional. Ook kan een mantelzorger worden begeleid bij...
Lees het artikelPeritoneale dialyse
Wanneer er bij patiënten met ernstige nierschade ondersteuning nodig is, is buikspoeling of peritoneale dialyse (PD) een van de behandelmogelijkheden. Deze behandelvorm is geschikt voor eigenlijk bijna iedereen, mits er voldoende peritoneum of buikvlies aanwezig is. In dit artikel wordt uitgelegd wat PD is, hoe het werkt en waarom het een goede behandelvorm is, zelfs in acute situaties.
Lees het artikelEen goede samenwerking tussen mentoren en zorgverleners
Het mentorschap is een van de drie Nederlandse beschermingsmaatregelen voor volwassenen. Het mentorschap wordt door de rechtbank ingesteld voor personen die ter zake van hun persoonlijke belangen niet of slechts gedeeltelijk wilsbekwaam zijn. De samenwerking tussen zorgverleners en mentoren verloopt echter niet altijd naar wens. In dit artikel wordt beschreven waar dat mogelijk mee te maken heeft en hoe de samenwerking kan worden verbeterd.
Lees het artikelSamenwerking met de ergotherapeut
Zorg verlenen is tegenwoordig samenwerken. Regelmatig is er meer zorg nodig dan alleen lichamelijke zorg. De wijkverpleegkundige kan in dat geval als samenwerkingspartner andere zorgprofessionals inschakelen. Een van die professionals is de ergotherapeut, een expert op het gebied van ouderenzorg en het thuis blijven wonen. Ergotherapie maakt het mensen mogelijk om (opnieuw) dagelijkse activiteiten uit te voeren of deel te nemen aan activiteiten in hun eigen omgeving.
Lees het artikelCorticosteroïden
Corticosteroïden zijn afgeleid van het bijnierschorshormoon cortisol. Het toepassingsgebied is breed en gerelateerd aan de ontstekingsremmende en/of afweeronderdrukkende werking. Corticosteroïden worden als substitutietherapie voorgeschreven bij bijnierschorsinsufficiëntie. Verpleegkundigen hebben een belangrijke rol in de voorlichting over werking, gebruik en bijwerkingen en in het signaleren, monitoren en managen van (potentiële) bijwerkingen. Hiermee dragen zij bij aan...
Lees het artikelMevrouw blijft maar bellen
Mevrouw Jansen (88) belt zo vaak met 112, de huisartsenpost en de thuiszorg, dat de toegang tot zorg voor anderen in gevaar komt. Klinische GGZ-behandelingen heeft ze afgebroken of afgewezen en waarschijnlijk is zij medicatieontrouw. Omdat betrokken zorgprofessionals niet meer weten wat ze met de situatie aan moeten en het zorgsysteem vastloopt, vragen ze een consultatie aan bij het Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE).
Lees het artikelDe jonge mantelzorger
Een op de vier kinderen in Nederland groeit op bij ouders die zorg nodig hebben. Als wijkverpleegkundige kunt u in situaties komen waarin de zorgvrager ondersteund wordt door kinderen: jonge mantelzorgers. Zeker als de zorgvrager chronisch ziek is en/of psychisch belast, kunnen er zorgen ontstaan over de kinderen. In dit artikel wordt uiteengezet hoe u hiermee als (wijk)verpleegkundige kunt omgaan.
Lees het artikelAmputatie van een onderste extremiteit
In Nederland vindt er circa 3.300 keer per jaar een amputatie van een onderste extremiteit plaats. Van de amputatiepatiënten is 80% ouder dan 65 jaar. Voor de patiënt en diens directe omgeving is een amputatie een zeer ingrijpende gebeurtenis. Het revalidatieproces is intensief. Als verpleegkundige of verpleegkundig specialist vervult u een belangrijke rol in deze complexe en multidisciplinaire (medische) zorg rondom een amputatiepatiënt.
Lees het artikelCommunicatiehulpmiddelen voor mantelzorgers
Door maatschappelijke ontwikkelingen, en veranderende zorgbehoeften vindt er een verschuiving plaats van face-to-facecommunicatie naar communicatie met behulp van digitale hulpmiddelen. Digitale communicatiemiddelen die in zorgsituaties worden gebruikt moeten voldoen aan de behoeften van mantelzorgers. Het SOFA-model geeft deze behoeften weer. In dit artikel worden verschillende digitale communicatiemiddelen toegelicht.
Lees het artikelZorgacceptatie van oudere zorgmijders
De inspanningen om de zelfstandigheid van ouderen te ondersteunen, stuiten vaak op weerstand van betrokkenen. Hoe kan het zelfmanagement gestimuleerd worden bij dit type zorgmijders? We hebben het hier over ouderen die dreigen vast te lopen, omdat zij vasthouden aan gewoonten die niet meer passend zijn nu zij steeds kwetsbaarder worden.
Lees het artikelWel of niet dialyseren
Waarom dit gesprek? Wanneer er bij een patiënt sprake is van een nierfunctiedaling tot onder 20%, wordt het traject met voorlichting over nierfunctievervangende behandeling opgestart. Bij patiënten > 70 jaar of kwetsbare jongere patiënten wordt conform de richtlijnen een functionele (kwetsbaarheids)screening verricht. Tijdens deze screening komt het gesprek regelmatig op wel of niet dialyseren. In dit artikel vindt u meer achtergrondinformatie en een casus waarin zo’n...
Lees het artikel‘Hope for the best, prepare for the worst’
In deze casusbeschrijving staat het verhaal van mevrouw Mak. Zij is onder intensieve behandeling van de GGZ voor een geagiteerde depressie. De interventie betreft de dochters en hun omgang met hun veranderende moeder. Het is een pragmatische en kortdurende aanpak voor dergelijke situaties.
Lees het artikelKunstmatige intelligentie in huis
Kunstmatige intelligentie of artificial intelligence (AI) is 'een verzamelnaam voor machines en systemen die het menselijk denkvermogen nabootsen, benaderen en zelfs overtreffen'. Wat zijn de mogelijkheden van deze veelbelovende technologie in de gezondheidszorg? AI kan onder andere in de vorm van smart homes een bijdrage leveren aan diverse uitdagingen in de gezondheidszorg.
Lees het artikelDe digitale zorgassistent thuis
Digitale zorgassistenten zijn goed bruikbaar in de thuissituatie. Cliënten uit verschillende doelgroepen worden hiermee begeleid en ondersteund in hun zelfstandigheid en zelfredzaamheid bij het langer thuis wonen. In dit artikel leest u over het gebruik en de ervaringen met betrekking tot een digitale zorgassistent, zoals Anne4Care, in de praktijk.
Lees het artikelMedicatiefouten door werkdruk
Als onderdeel van het proces van veilig incidenten melden is het in kaart brengen van medicatie-incidenten van belang. Werkdruk blijkt een veelgenoemde oorzaak van medicatie-incidenten. Er is echter onvoldoende bekend op welke manier werkdruk het ontstaan van medicatie-incidenten beïnvloedt.
Lees het artikelDagelijks functioneren na revalidatie COVID-19
Kwetsbare ouderen kunnen na ziekenhuisopname revalideren in de geriatrische revalidatiezorg, onder andere na een ziekenhuisopname vanwege een COVID-19-infectie. Hoe het met deze ouderen gaat in de thuissituatie, na ontslag uit de geriatrische revalidatiezorg (GRZ), is onderzocht in een kwalitatief onderzoek. Centraal staat de vraag welke problemen deze ouderen ervaren in de thuissituatie, de eerste weken na ontslag uit de GRZ.
Lees het artikelKlinisch redeneren bij ouderen
De complexiteit van zorg neemt toe naarmate mensen ouder worden. Met de vergrijzing stijgt het aantal kwetsbare ouderen en neemt ook de zorgvraag toe. Klinisch redeneren is een methode voor het structureren en optimaliseren van de zorg voor kwetsbare ouderen met het opstellen van multidisciplinaire interventies als resultaat. In dit artikel wordt het proces van klinisch redeneren op praktische wijze uitgelegd.
Lees het artikelDe medicatiebeoordeling
In 2006 toonde de Nederlandse HARM-studie aan dat ruim 5% van alle ongeplande ziekenhuisopnames (dat zijn 41.000 opnames) werd veroorzaakt door medicatie. Van deze opnames bleek 46% vermijdbaar. De studie liet zien dat vooral ouderen een verhoogd risico lopen op een ziekenhuisopname door medicatie. Ouderen gebruiken vaak meer medicatie dan jongeren, maar ook leeftijdgebonden veranderingen in fysiologie en de aanwezigheid van cognitieve en fysieke beperkingen spelen een rol.
Lees het artikelNierfalen en cognitieve beperkingen bij ouderen
Ouderen en cliënten in de thuiszorg hebben steeds vaker meerdere chronische ziekten tegelijkertijd. Zo hebben ouderen met chronische nierschade (CNS) een verhoogd risico op het ontwikkelen van cognitieve stoornissen. In deze bijdrage wordt toegelicht welke factoren hierop van invloed zijn en hoe u als verpleegkundige tijdig kunt anticiperen op de multiproblematiek.
Lees het artikelVirtual reality bij mensen met dementie
Stelt u zich eens voor dat u een onrustige cliënt met dementie kon helpen door hem weer even te laten terugkeren naar vroeger. Door hem onder te dompelen in de geuren, kleuren en beelden van toen, hem door de straten van vroeger te laten lopen en de omgeving van zijn jeugd te laten zien. Klinkt dit als toekomstmuziek? Nee, het is wellicht mogelijk in de (nabije) toekomst, gewoon bij iemand thuis of in het verpleeghuis, met behulp van virtual reality.
Lees het artikelDe Noordelijke Transmurale Zorgbrug
De huidige zorg focust zich hoofdzakelijk op de ziekte waarvoor de patiënt is opgenomen. Bij de oudere, kwetsbare patiënt is er vaak weinig aandacht voor de functionele achteruitgang en de comorbiditeit die hierbij een rol speelt. Om functieverlies na ziekenhuisopname te beperken is het van belang geriatrische problemen tijdig te identificeren en hierop te anticiperen. Hiervoor kan gebruikgemaakt worden van de Transmurale Zorgbrug (TMZB). In dit artikel wordt aan de hand van een...
Lees het artikelSmart glasses in de thuiszorg
‘Smart glasses’ is een ‘slimme bril’ waarmee het mogelijk is specialistische zorgverleners te laten participeren tijdens een consult bij de cliënt thuis. De inzet van een slimme bril door verpleegkundigen in de thuiszorg neemt toe. In dit artikel leest u hoe wijkverpleegkundigen zo’n slimme bril inzetten bij complexe wondzorg.
Lees het artikel‘Liefde is alles’
Intimiteit en seksualiteit zijn belangrijke onderdelen van het leven, ook voor mensen met dementie die in het verpleeghuis wonen, en hun partners. Het blijkt echter vaak een taboeonderwerp, waarbij verschillende perspectieven van belang zijn. In dit artikel wordt binnen het biopsychosociaal model gekeken vanuit het perspectief van de bewoner, partner, zorg-, medisch en paramedisch medewerker.
Lees het artikelSamenwerking in een (mantel) zorgnetwerk
Met de invoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning stimuleert de overheid de inzet van mantelzorgers en vrijwilligers in situaties waarin ouderen hulpbehoevend worden. Casemanagers kunnen mantelzorgers en vrijwilligers ondersteunen bij het inrichten van een mantelzorgnetwerk. Ongemerkt kan een zorgsituatie complexer worden, waardoor de grenzen die verbonden zijn aan de inzet van vrijwilligers in zicht komen. In dit artikel wordt aan de hand van de werkelijke situatie van Mevrouw...
Lees het artikelSteen en been klagen
‘Ik neem liever nog geen plaats, dokter!’, zegt de patiënt zuchtend en steunend. De patiënt is door de huisarts met spoed ingestuurd naar het ziekenhuis in verband met onhoudbare pijnklachten en bloed in de urine. Na al verscheidene rondjes in de wachtkamer te hebben gelopen, komt patiënt met een van pijn vertrokken gezicht de spreekkamer binnen. Ondanks de pijnstilling van de huisarts heeft hij hevige pijnklachten in de flank. De pijnmedicatie heeft slechts...
Lees het artikelMuziek in de wijkverpleging
De afgelopen jaren zijn de neurowetenschappelijke inzichten in de gunstige effecten van muziek in een stroomversnelling gekomen. Of het nu rock of klassiek is, muziek maakt ons gezonder, aardiger en stabieler. Muziek raakt de mensen: het zorgt voor verwondering en voor herinneringen, het emotioneert en verbindt met anderen. Muziek grijpt in de diepste structuren van het brein in. We hebben er zelfs eerder gevoel voor dan voor taal. Het wordt dan ook steeds meer ingezet in de zorg,...
Lees het artikelMeerdere aandoeningen tegelijk
In dit artikel wordt het begrip multimorbiditeit besproken. Aan de hand van een casus wordt er wat dieper op dit onderwerp ingegaan. Richtlijnen houden nog onvoldoende rekening met multimorbiditeit. Multimorbiditeit is op de eerste plaats een probleem voor de oudere zelf en daarnaast voor zowel de thuiszorg als intramurale zorg, waarbij de richtlijnen elkaar soms tegenspreken. Dit geeft de nodige problematiek voor de oudere, maar ook voor behandeling en verpleging. De kunst is dan ook...
Lees het artikelVerpleegkundige interventies bij COPD
Ernstige COPD is een complexe longaandoening, die voor de cliënt bij het verdere beloop van de ziekte een hoge ziektelast meebrengt. Kortademigheid bij inspanning, en soms ook in rust, en het optreden van longaanvallen verminderen de kwaliteit van leven. Cliënten hebben veelal moeite met het uitvoeren van de behandeling, met name de niet-medicamenteuze kant als stoppen met roken en in beweging blijven. Het met empathie en zonder oordelen begeleiden van mensen met COPD helpt bij het...
Lees het artikelCOPD
COPD staat voor chronic obstructive pulmonary disease (chronische obstructieve longziekte).De ziekte wordt veroorzaakt door chronische bronchitis en emfyseem en uit zich in klachten zoals productief hoesten en dyspneu. COPD heeft een grillig verloop en gaat gepaard met exacerbaties. Bij veel patiënten veroorzaakt COPD ook andere klachten zoals gewichtsverlies, afname van de spiermassa en psychische klachten. COPD is een sterk invaliderende aandoening. Met name bij ouderen...
Lees het artikelGRIP op probleemgedrag bij dementie
Probleemgedrag komt vaak voor bij mensen met dementie. Dit veroorzaakt lijdensdruk bij hen, hun naasten en/of hulpverleners. GRIP op probleemgedrag is een erkende effectieve methodiek in de langdurige zorg. Kenmerkend zijn de multidisciplinaire en methodische aanpak, waarbij in ieder geval betrokken zijn: de verzorgenden/verpleegkundigen, psychologen en artsen (specialist ouderengeneeskunde). Zij doorlopen bij probleemgedrag de volgende stappen: signaleren, analyseren, behandelen en evalueren.
Lees het artikelWel of niet opereren na heupfractuur bij kwetsbare oudere?
Met het ouder worden neemt het risico op een heupfractuur toe. Een heupfractuur betekent immobiliteit en pijn. Aan een heupoperatie zitten risico’s, zeker als er sprake is van kwetsbaarheid. De keuze tussen wel of niet opereren na heupfractuur, wordt besproken in dit artikel. Daarnaast is er aandacht voor het aangaan van het gesprek hierover met de betrokkene en/of diens wettelijk vertegenwoordiger.
Lees het artikelSystemische lupus erythematodes
Systemische lupus erythematodes (SLE) is een complexe chronische auto-immuunziekte, waarbij ontsteking van onder andere de huid, gewrichten, nieren en het hartzakje voorkomt. Naast lichamelijke problemen hebben patiënten vaak psychische klachten. Medische behandeling is mogelijk, genezing niet. Verpleegkundigen kunnen patiënten ondersteunen in het managen van hun ziekte en het bereiken van een voor hen optimaal niveau van gezondheid.
Lees het artikelHoe kijk je naar ouderen?
Als gevolg van tekorten in de beroepsopleidingen is er in de gezondheidszorg voor kwetsbare ouderen veel ruimte voor persoonlijke beeldvorming. Dit heeft invloed op de kwaliteit van deze zorg. Deze persoonlijke beelden worden versterkt door eenzijdige beelden over ouderen in onder andere de media. Met behulp van de Dynamische Systeem Analyse kunnen de persoonlijke beelden worden verkend en omgezet naar meer professionele, inspirerende beelden.
Lees het artikelReumatoïde artritis
Reumatoïde artritis (RA) is een chronische auto-immuunziekte die gekenmerkt wordt door gewrichtsontstekingen. Vroegherkenning is essentieel, want door vroeg in het ziekteproces te starten met medicamenteuze behandeling wordt gewrichtsschade voorkomen dan wel beperkt. De verpleegkundige zorg bestaat uit voorlichting en educatie, het systematisch monitoren van ziekteactiviteit en comorbiditeit, en het bieden van psychosociale ondersteuning.
Lees het artikelWat kan de verpleegkundige met ChatGPT?
Wie de laatste tijd het nieuws heeft gevolgd, heeft er vast al eens van gehoord: ChatGPT. ChatGPT is een op kunstmatige intelligentie gebaseerde chatfunctie. Scholieren gebruiken deze applicatie om hun werkstukken snel te maken. ChatGPT is echter ook veelbelovend voor de verpleegkundige. In dit artikel vertellen we u hoe u nu al gebruik kunt maken van ChatGPT.
Lees het artikelWijkgerichte preventie
Vergrijzing, toename van het aantal chronisch zieken, een groeiend personeelstekort met daarbij onvoldoende mantelzorgondersteuning veroorzaken een toename van zorg in de wijkverpleging. Daarnaast dreigt er door sterk gestegen zorgkosten een financieringsprobleem. De focus van de wijkverpleging moet verschuiven van zorgen voor naar zorgen dat: gezondheid bevorderen en ziekte voorkomen. Oftewel preventie en een focus op zelfredzaamheid. In de praktijk lijkt dit makkelijker gezegd dan gedaan.
Lees het artikelEffectief communiceren met de SBAR(R)
Er gaat nog wel eens wat mis in de communicatie tussen artsen en verpleegkundigen. Dit komt doordat deze professionals verschillend zijn opgeleid. Goede communicatie kan fouten en misverstanden voorkomen en leidt tot een betere kwaliteit van zorg. De SBAR(R) is een methode voor gestructureerde communicatie tussen verschillende professionals en bestaat uit de onderdelen: Situation, Background, Assessment en Recommendation (Repeat). Met behulp van de SBARR ordent u de...
Lees het artikelBeroepsgeheim van de wijkverpleegkundige
Wat is de rol van de wijkverpleegkundige die vermoedt dat de partner van de cliënt dementie heeft, waardoor de cliënt mogelijk gevaar loopt? De wijkverpleging wordt beschouwd als spil van de zorg in de wijk met zorgtaken gericht op de individuele cliënt én gericht op diens directe omgeving, zoals familie. Maar welke mogelijkheden heeft de wijkverpleegkundige om de zwijgplicht te verbreken wanneer er zorgen zijn over de naasten van de cliënt?
Lees het artikelVirtual reality als pijnbestrijding
Virtual reality groeit al jaren in populariteit. Niet alleen wordt de toepassing gebruikt voor het maken van films en het spelen van videospellen, maar ook bij trainingen en simulaties. De mogelijkheden van virtual reality worden ook steeds vaker in de zorg ingezet. De wetenschappelijke bewijslast neemt toe waaruit blijkt dat virtual reality toegepast kan worden om pijn te bestrijden.
Lees het artikelAgressief gedrag in de thuiszorg
Agressief gedrag van oudere zorgvragers naar verpleegkundigen en verzorgenden werkzaam in de thuiszorg komt regelmatig voor, maar is grotendeels onderbelicht. Ruim een derde deel van de thuiszorgmedewerkers krijgt eens of meerdere keren per jaar met agressie te maken. De verwachting is dat met een toenemende vergrijzing en met beleidskeuzes die aandringen op een zo lang mogelijk uitstellen van een klinisch verblijf, agressie-incidenten in de thuiszorg vaker zullen voorkomen.
Lees het artikelGeriatrische syndromen
Een acute ziekenhuisopname bij ouderen gaat vaak gepaard met andere klachten, zoals apathie, ondervoeding en functionele beperkingen. Deze geriatrische syndromen komen veel voor, zijn geassocieerd met negatieve uitkomsten en kunnen herstel belemmeren. Tijdig signaleren en opvolgen van deze geriatrische syndromen in de thuissituatie kunnen negatieve uitkomsten voorkomen.
Lees het artikelGoede zelfzorg voor de verpleegkundige
Er is sinds het uitbreken van de coronacrisis nauwelijks discussie over het feit dat verpleegkundige een stressvol beroep is. Het werken onder hoge druk, vaak met onderbezetting, maakt dit beroep extra zwaar. Het werken in de zorg tijdens de coronacrisis maakt dat artsen, verpleegkundigen en verzorgenden veelvuldig worden geconfronteerd met traumatische ervaringen. Een goede zelfzorg, maar ook een gestructureerde opvang, is van groot belang voor het welzijn van de verpleegkundige.
Lees het artikelMotiverende gespreksvoering bij een dilemma
Wanneer een zorgvrager niet gemotiveerd lijkt voor gedragsverandering, dreigt een dilemma. In zo’n situatie kan motiverende gespreksvoering worden toegepast. Motiverende gespreksvoering maakt gebruikt van verschillende gesprekstechnieken. Ze is erop gericht de normale ambivalentie, die bij iedere gedragsverandering een rol speelt, op te lossen.
Lees het artikelPerifeer arterieel vaatlijden
Bij perifeer arterieel vaatlijden (PAV) is er een probleem in de arteriële circulatie in of naar het been. Er zijn klachten van claudicatio intermittens (etalagebenen) tot kritieke ischemie met vaak niet-genezende ulcera. Door het herkennen van signalen, symptomen en het stellen van de juiste vragen, eventueel in combinatie met het meten van de enkel-armindex (EAI), kan bij een verdenking op PAV samen met de patiënt worden afgewogen wat de vervolgstappen zijn. Uitgebreide...
Lees het artikelPolyfarmacie en vallen bij de geriatrische patiënt
In de zorg voor de geriatrische patiënt komen zowel polyfarmacie als valincidenten vaak voor. Polyfarmacie kan het risico van valincidenten verhogen. Er worden jaarlijks veel geriatrische patiënten na een val op de Spoedeisende Hulp in het ziekenhuis gepresenteerd. Door de toenemende vergrijzing neemt het aantal patiënten met polyfarmacie toe. Er vinden meer valincidenten plaats en beide zorgen voor een afname van kwaliteit van leven, een hogere mortaliteit en een behoorlijke...
Lees het artikelDiabetische voet
Tijdens de COVID-pandemie kwam al snel ook de diabetische voet in het nieuws. Omdat patiënten niet naar de polikliniek durfden te komen of omdat deze gesloten was, zagen de ziekenhuizen al snel meer diep geïnfecteerde voeten op de Spoedeisende Hulp (SEH) en werden er meer amputaties gemeld. Dit geeft heel goed weer hoe kwetsbaar mensen zijn met een diabetische voet die niet goed behandeld kan worden. Het snel herkennen en het opstarten van adequate zorg bij een diabetische voet is...
Lees het artikelHygiëne in de thuiszorg
Hygiëne is een belangrijke uitdaging in de gezondheidszorg. Sinds Florence Nightingale (1820-1910) is het een basisvaardigheid in de verpleegkunde. Wat is handhygiëne en wanneer pas je deze toe? Wat is een zorginfectie en hoe kunnen risicopatiënten worden gescreend? Tips voor het veilig gebruik van smartphones en tablets passeren de revue evenals persoonlijke bechermingsmiddelen.
Lees het artikelLanger Actief Thuis
De Nederlandse ouderenzorg verandert. Ouderen willen zo lang mogelijk zelfstandig blijven en thuis blijven wonen. Dit vraagt van verpleegkundigen en verzorgenden een andere manier van werken. Bij Mijzo, een ouderenzorgorganisatie in Noord-Brabant, is daarom het programma Langer Actief Thuis (LAT) ontwikkeld, waarin meer aandacht is voor preventie van functionele achteruitgang en het optimaliseren van de zelfredzaamheid van ouderen. LAT is gebaseerd op de principes van reablement.
Lees het artikelOnbedoeld afgevallen
Bij onbedoeld gewichtsverlies bij een oudere patiënt kunnen meerdere factoren meespelen: onderliggende ziekten, functionele beperkingen, ouderdom. Afhankelijk van het onderliggend probleem en het afgesproken beleid kunnen er verschillende interventies worden ingezet. Samenwerking met patiënt, familie en het hele zorgteam is daarbij onmisbaar. Aan de hand van een casus wordt in dit artikel uitgewerkt wat hierbij komt kijken.
Lees het artikelBehandeling van smetplekken
Smetplekken, ook wel intertrigo genaamd, kunnen ontstaan waar huid-op-huidcontact plaatsvindt; dit is voornamelijk in de huidplooien. De aandoening komt meestal voor tijdens de zomer. Dit artikel gaat in op het ontstaan van smetplekken, de preventie en de behandeling ervan. Hiervoor wordt gebruikgemaakt van de Landelijke multidisciplinaire richtlijn Smetten (intertrigo) preventie en behandeling van V&VN, die in 2018 door het NIVEL is beoordeeld op actualiteit en...
Lees het artikelZuur-base-evenwicht en het effect op het lichaam
In een gezond lichaam is de zuur-basebalans in evenwicht. Het lichaam houdt dit evenwicht zelf in stand. Dit wordt gedaan door waterstofionen (H + ) in de lichaamsvloeistoffen binnen bepaalde grenzen te houden. Waterstofionen zijn chemisch zeer actief en kunnen makkelijk andere fysiologische processen beïnvloeden. Een zuur is een stof die opgelost in water kan afstaan. Een zuur wordt daarbij gesplitst in waterstofionen en het zuurrestion. Een base is het tegengestelde van een zuur en...
Lees het artikelOud en kanker, een kwetsbare combinatie?
Het inschatten van de mate van kwetsbaarheid van een patiënt is niet altijd even eenvoudig. Door gebruik te maken van meerdere meetinstrumenten is de kwetsbaarheid zichtbaar te maken en kunnen interventies worden toegepast om deze kwetsbaarheid te verminderen. Samen met de patiënt kunt u zo optimaal gebruikmaken van shared decision-making en goed onderbouwd een behandeltraject ingaan of juist afzien van behandeling. Dit vergt maatwerk, niemand is immers hetzelfde. We hopen u in dit...
Lees het artikelKwaliteit van leven en risico’s mijden; wat mag het zwaarst wegen?
Al jaren wordt gesproken over het verbeteren van de kwaliteit van zorg in de ouderenzorg. Meestal gaat het dan over de ‘technische kwaliteit’, met elk jaar een ander aandachtsgebied: medicatie, hygiëne, vrijheidsbeperkende maatregelen enzovoort. Stuk voor stuk uiteraard belangrijke onderwerpen, die ook zeker tot verbeteringen hebben geleid. De Zweedse banden zijn uitgebannen, medicatieprocessen zijn veiliger; waarbij steeds de veronderstelling leeft dat dit is wat de...
Lees het artikelSyndroom van Korsakov
Het syndroom van Korsakov is een aandoening die forse beperkingen kan meebrengen. Intensieve zorg en begeleiding zijn dan noodzakelijk, waarbij het van belang is dat deze aansluiten bij de zorgvragen van de cliënt. Kennis over het ziektebeeld is belangrijk om de zorgvragen goed te begrijpen. Dit artikel gaat in op oorzaken en gevolgen van het syndroom van Korsakov en brengt de lezer inzicht in de problemen die mensen met het syndroom wel en vooral niet ervaren. Ook biedt het artikel...
Lees het artikelDe ouder wordende voet
Er wordt veel gesproken over complexe zorg bij ouderen, valpreventie, en het in beweging houden van onze ouderen. De ouder wordende voet is een beetje een ondergeschoven kindje, terwijl er wel veel winst te behalen valt bij een tijdige multidisciplinaire aanpak. De verpleegkundige kan hierbij nauw betrokken zijn en een belangrijke rol vervullen. Welke veranderingen treden op bij de ouder wordende voet en welke gevolgen kunnen positief worden beïnvloed?
Lees het artikelDehydratie: een verborgen risico voor kwetsbare ouderen
Dehydratie is een gezondheidsprobleem dat invloed heeft op de kwaliteit van leven en het risico van mortaliteit en morbiditeit vergroot. Naarmate de leeftijd stijgt, verandert de fysiologie van het lichaam zodanig dat ouderen extra kwetsbaar zijn voor dehydratie. Gezien de vergrijzing zal (het risico van) dit gezondheidsprobleem in de toekomst toenemen. Het tijdig opsporen van dehydratie is van groot belang, opdat de negatieve gevolgen ervan beperkt worden. Een gevalideerd (klinisch)...
Lees het artikelHet veneus poortsysteem
Door verplaatsing van zorg van eerste naar tweede lijn wordt er ook in de thuissituatie vaker gebruikgemaakt van toegangswegen voor centrale intraveneuze toediening van vloeistoffen, medicatie, bloedproducten, parenterale voeding of afname van bloedmonsters. Hiervoor zijn verschillende mogelijkheden. Behalve de hickman®-katheter(getunneld), picc-lijn (peripherally inserted central catheter), jugularis- of subclaviakatheter, kan er gebruik worden gemaakt van een veneus poortsysteem ook...
Lees het artikelDilemma’s over zelfmanagement*
De toegenomen nadruk op zelfmanagement kan tot ethische dilemma’s voor verpleegkundigen leiden. Verschillende waarden botsen in dat geval met elkaar. In dit artikel wordt een casus beschreven waarin verpleegkundigen verschillende waarden belangrijk vinden. De ene verpleegkundige vindt dat ‘zorgen voor een kwetsbare oudere’ inhoudt dat je zorg overneemt, terwijl de andere verpleegkundige in dezelfde situatie de oudere activeert tot zelfzorg. Het artikel voorziet in een...
Lees het artikelFunctieverlies als gevolg van een ziekenhuisopname
Een groot deel van de ouderen heeft te maken met functieverlies als gevolg van een ziekenhuisopname. Dat betekent dat zij essentiële activiteiten zoals wassen, aankleden en lopen niet meer zelfstandig kunnen uitvoeren. Bij normale veroudering gaan de spiermassa en spierkracht achteruit; deze achteruitgang wordt ook wel sarcopenie genoemd. Een ziekenhuisopname kan deze achteruitgang verder versnellen. Vier factoren spelen daarbij een rol: de pre-existente geriatrische condities...
Lees het artikelVan huis naar t(e)huis
Verhuizen naar een verpleeghuis is vaak een ingrijpende gebeurtenis, die doorgaans om een groot aanpassingsvermogen van (toekomstige) verpleeghuisbewoners en hun sociale omgeving vraagt. Zorgorganisaties staan voor de moeilijke taak ervoor te zorgen dat bewoners zich daar ondanks alles thuis voelen. Hoewel er steeds meer belang wordt gehecht aan het zo gastvrij mogelijk ontvangen en benaderen van verpleeghuisbewoners en hun familieleden, ontbreekt tot op heden een systematisch overzicht van...
Lees het artikelOrthostatische hypotensie
Het is van belang orthostatische hypotensie op een adequate en gestandaardiseerde wijze te bepalen, gebaseerd op wetenschappelijke literatuur. Door wetenschappelijke literatuur te integreren in de praktijk is het voor verpleegkundigen mogelijk om evidencebased practice (EBP) toe te passen in de dagelijkse verpleegkundige zorg. In dit artikel wordt ingegaan op het op de juiste manier bepalen van orthostatische hypotensie en de weg hiernaartoe.
Lees het artikelSterven, dementie en rouw in tijden van corona
Mensen die lijden aan dementie en hun naasten begeleiden is altijd al een moeilijke aangelegenheid. Gevorderde dementie gaat meestal gepaard met ernstige communicatieproblemen en tijdens de COVID-19-pandemie is de communicatie extra gecompliceerd door de beschermingsmaatregelen om onderlinge besmetting tegen te gaan. Waar de verbale taal geleidelijk wegvalt, neemt het aandeel van aanrakingen en tactiel contact toe, maar dat moet volgens de richtlijnen zoveel mogelijk worden beperkt. Dat...
Lees het artikelScabiës
De hoofdklacht van scabiës is jeuk. Scabiës wordt regelmatig pas in een laat stadium herkend met alle gevolgen van dien. Alertheid op scabiës is geboden om grote ‘uitbraken’ in instellingen/thuiszorg te voorkomen. Een grote uitbraak in een instelling/thuiszorg heeft veel consequenties. De behandeling is tijdrovend, intensief en kostbaar.
Lees het artikelBRMO in de thuiszorg
Overdracht van bijzonder resistente micro-organismen (BRMO) komt steeds vaker voor. Als ziekteverwekkers resistent worden tegen alle antibiotica, dan zijn infecties afkomstig van deze ziekteverwekkers niet langer te behandelen.. Het zorgt er ook voor dat de kosten van de gezondheidszorg oplopen. Verder is het risico om te overlijden aan voorheen gemakkelijk te behandelen infecties groter. Voor de praktijk betekent het dat verpleegkundigen vaker geconfronteerd zullen...
Lees het artikelEigen verantwoordelijkheid verpleegkundig specialist
Een verpleegkundig specialist verzuimt het hemoglobine (Hb) van een patiënte in een verpleeghuis maandelijks te laten controleren. De patiënte moet uiteindelijk naar het ziekenhuis voor een bloedtransfusie. De dochter dient een klacht in bij het regionaal tuchtcollege tegen de verpleegkundig specialist én de specialist ouderengeneeskunde.
Lees het artikelHoe heilig is kleinschaligheid?
Ruim vijftien jaar geleden sprak uw auteur op een symposium over de kwetsbaarheden van kleinschalig wonen voor mensen met dementie. In de zaal waren veel verontwaardigde blikken, maar óók mensen die opgelucht knikten. Er is nu meer ruimte en algemeen besef dat kleinschalig wonen niet in alles groots is. Als zorgprofessional wilt u weten wat de kwetsbaarheden zijn bij probleemgedrag van bewoners. Dat is zowel in een behandel- als verwijsfunctie van belang.
Lees het artikelOedeem bij ouderen
In dit artikel komen de meest voorkomende oorzaken van oedeem bij ouderen in het verzorgings- en verpleeghuis en de thuiszorg aan de orde. Het artikel richt zich op klinisch redeneren voor verzorgenden en verpleegkundigen. Na het lezen van dit artikel weet u hoe u door middel van klinisch redeneren en met behulp van meetinstrumenten en classificatiesystemen een cliënt met oedeem kunt beoordelen. Een ijsberg is een mooie metafoor voor klinisch redeneren; een deel van de situatie is...
Lees het artikelSystematic review: wassen zonder water
Bij evidence-based practice (EBP) maakt een verpleegkundige voor de keuze van verpleegkundige interventies gebruik van bewijsmateriaal uit wetenschappelijk onderzoek. Wanneer een verpleegkundige gebruikmaakt van kwantitatief onderzoek, geldt een randomised controlled trial (RCT) als gouden standaard. In een systematic review worden de onderzoeksresultaten van meerdere RCT’s samengevoegd, waardoor het gemeten effect wordt versterkt....
Lees het artikelMeer bewegen op maat
In de behandeling van chronische aandoeningen krijgt de aanpak van leefstijl een steeds prominentere rol. Een aandoening die zich vaak ontwikkelt tot een chronische ziekte is atriumfibrilleren. Veel factoren die atriumfibrilleren veroorzaken hebben met leefstijl te maken. Inactiviteit is er een van. Meer bewegen heeft een positief effect op het verminderen van klachten en recidieven van atriumfibrilleren. Bij het meer gaan bewegen spelen vaak diverse factoren een rol. In het Diakonessenhuis...
Lees het artikelMyotone dystrofie type 1
Myotone dystrofie is een langzaam progressieve systeemziekte. Het is een autosomaal overerfbare ziekte, waardoor er in één familie vaak meerdere personen zijn die deze ziekte hebben. Naast allerlei fysieke kenmerken hebben deze mensen last van verlies aan initiatief en van slaapzucht. Het is van groot belang de behandeling en begeleiding hierop af te stemmen.
Lees het artikelSystemische sclerose
Systemische sclerose wordt ook wel sclerodermie genoemd. Sclerodermie betekent letterlijk ‘harde huid’. Bij systemische sclerose treedt verbindweefseling van huid en interne organen op. Dit heeft veel impact op het dagelijks leven en de ziekte kan zelfs levensbedreigend zijn. Systemische sclerose vraagt een multidisciplinaire benadering. Verpleegkundigen kunnen patiënten ondersteunen in het omgaan met de ziekte en het bereiken van een voor hen optimaal niveau van gezondheid.
Lees het artikelDomotica, een punt van aandacht
Het inzetten van technologische oplossingen in de thuissituatie (domotica) kan er voor zorgen dat ouderen langer zelfstandig thuis kunnen wonen. Door de vraag en mogelijkheden, neemt de hoeveelheid beschikbare domotica dan ook in snel toe. Uiteraard brengt het gebruik van domotica veel voordelen met zich mee, maar de keerzijde hiervan blijft vaak onderbelicht. In dit artikel worden verschillende aandachtspunten bij de implementatie van domotica besproken met...
Lees het artikelOp pad met Tessa
Zorgrobots kunnen de werkdruk verminderen en ondersteuning bieden aan de zorgverlener, cliënt en mantelzorger. Belangrijk is dat gekeken wordt naar welke technologie bij de zorgvrager past en bij de zorgvraag. Tessa is een sociale zorgrobot die de eerstvolgende geplande afspraak of taak uitspreekt. Zij ondersteunt bij de dagelijkse structuur en geeft suggesties voor activiteiten. Dit kan door middel van spraak en/of muziek.
Lees het artikelDiabetische voet
Een diabetische voet is een verzamelnaam voor verschillende voetafwijkingen die vaak in combinatie voorkomen bij mensen met diabetes mellitus. De afwijkingen ontstaan als gevolg van zenuwstoornissen, bloedvatstoornissen en stijfheid van de voetgewrichten. Door deze stoornissen is de voet erg kwetsbaar. Kleine traumata kunnen snel leiden tot een ulcus en ernstige infecties. Dit kan uiteindelijk leiden tot amputaties. Preventie door goede voetverzorging en educatie kan veel problemen voorkomen.
Lees het artikelVisuele beperkingen in het verpleeghuis
De verpleeghuisbewoner met visuele beperkingen is veelal afhankelijk van ondersteuning door de zorgprofessional. Als zorgprofessionals zich meer bewust worden van de rol die de omgeving speelt voor ouderen met een visuele beperking, kunnen zij de omgeving aanpassen. Het Omgevings Observatie-instrument voor mensen met een Visuele Beperking (OOVB) kan hiervoor als discussie-instrument gebruikt worden.
Lees het artikelZelfbeschikkingsrecht
Een verpleegkundige heeft de plicht een patiënt te voorzien van juiste en volledige informatie, zodat de patiënt een weloverwogen keuze kan maken die gevolgen heeft voor zijn gezondheidstoestand. Soms is hierbij creativiteit van de verpleegkundige vereist. Een ethisch overleg kan helpen om alle belangen in kaart te brengen.
Lees het artikelSlechte mondgezondheid als sluipmoordenaar
Behoud van het eigen gebit tot op hoge leeftijd wordt gelukkig steeds normaler. Het draagt bij aan een goede orale functie en daarmee ook aan gezondheid. Het is echter niet gemakkelijk het eigen gebit bij het ouder worden gezond te houden. Verval met alle nadelige gevolgen ligt op de loer. Ontstekingen uitgaande van het gebit en pijn in de mond worden veel gezien bij kwetsbare ouderen. Welke impact heeft dit en hoe kunnen we dit voorkomen?
Lees het artikelMultipele sclerose
Multipele sclerose (MS) is een chronische aandoening van het centrale zenuwstelsel. MS komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen (3 : 1). Er wordt nog steeds onderzoek verricht naar de oorzaken en mogelijke behandeling van MS. In dit artikel leest u enkele resultaten daarvan. Mensen met MS vormen een grote belasting voor de mantelzorger. Voor u als verpleegkundige en verpleegkundig specialist is er een aantal aandachtpunten waarmee u rekening dient te houden.
Lees het artikelIntercollegiale toetsing
Verpleegkundigen hebben een professie die veel van hun kennis en vaardigheden vraagt. Met behulp van intercollegiale toetsing werkt u aan het bevorderen en bewaken van uw beroep. Door uw handelen te vergelijken met regels en richtlijnen werkt u aan het ontwikkelen van een gemeenschappelijke mening over hoe u het vak het best kunt uitoefenen; zo wordt ongewenste praktijkvariatie weggenomen.
Lees het artikelComplicaties van de perifere intraveneuze infuuscanule
Complicaties bij een perifere intraveneuze infuuscanule (iv-canule) komen veel voor en kunnen zeer ernstige gevolgen hebben. Er bestaat in Nederland nog geen richtlijn voor infuuszorg. Ziekenhuizen hanteren verschillende protocollen. De belangrijkste spelregels op een rij.
Lees het artikelOmgaan met seksueel grensoverschrijdend gedrag
Seksueel grensoverschrijdend gedrag is een structureel en wereldwijd probleem. Verpleegkundigen krijgen hier bovengemiddeld vaak mee te maken. Het vormt een lastig en belastend deel van uw dagelijkse praktijk. U krijgt waardevolle tips om met dit gedrag om te gaan die direct toepasbaar zijn (en niet alleen in uw werk).
Lees het artikelDe PICC
Een PICC is een centrale katheter die perifeer, meestal in de bovenarm wordt ingebracht. Voordeel van deze lijn is dat de katheter wel een jaar of langer kan blijven zitten, waardoor de patiënt niet elke keer opnieuw geprikt hoeft te worden. Het uiteinde van de katheter ligt centraal in de overgang van de vena cava superior naar het rechter atrium. Daardoor raakt het bloedvat minder snel geïrriteerd en kunnen irriterende vloeistoffen zoals cytostatica of totale parenterale voeding...
Lees het artikelSlapeloosheid bij ouderen
Slaapstoornissen komen regelmatig voor op oudere leeftijd. Vaak spelen somatische aandoeningen of omgevingsfactoren een rol. Psychische comorbiditeit komt veel voor. Ook medicatie- en middelengebruik kunnen slaapverstorend werken. Slaap-waakadviezen om de slaaphygiëne te verbeteren zijn de belangrijkste interventies. Slaapmedicatie heeft slechts een heel gering effect en gaat veelal gepaard met nadelige bijwerkingen, waardoor deze slechts bij uitzondering toegepast dient te worden.
Lees het artikelLaaggeletterdheid en ongelijkheden op gezondheidsgebied
Laaggeletterdheid kan leiden tot hogere ziektecijfers en slechte zelfzorg. Het is in het belang van patiënten dat zorgverleners strategieën introduceren die kunnen bijdragen aan het verbeteren van gezondheidsgeletterdheid.
Lees het artikelSociaal aanraken op afstand
Sociaal aanraken is een eerste levensbehoefte en cruciaal in ons leven. Tijdens de COVID-19-pandemie is een gebrek aan sociaal aanraken ontstaan door afstand houden en weinig tot geen bezoek thuis of in instellingen. In dit artikel beschrijven we welke betekenis sociaal aanraken heeft, welke zintuigen hierbij een rol spelen en hoe (technologische) oplossingen het sociaal aanraken kunnen vervangen, ondersteunen of simuleren.
Lees het artikelUlcus van Martorell in de eerste lijn
Het ulcus van Martorell is een vaak gemiste uiting van arteriolosclerose in de huid en gaat gepaard met necrose en pijn. Een klein ulcus kan in de eerstelijnszorg genezen door een combinatie van lokale en systemische behandeling. Voor grotere ulcera is daarnaast, voor snelle genezing, een operatie noodzakelijk. Verpleegkundigen kunnen met gerichte wondbehandeling de genezing bevorderen en patiënten ondersteunen.
Lees het artikelDe oudere huid
D e oudere huid wordt steeds dunner, droger en fragieler. De verschillende huidlagen zijn niet meer zo stevig met elkaar verbonden, waardoor rimpels kunnen ontstaan, maar ook acute, pijnlijke wonden. Onder invloed van medicijnen en leefgedrag, zoals roken, voeding, matige huidverzorging, kan de huid bij bepaalde patiëntengroepen nog dunner zijn. Vaak ontstaan skin tears door wrijven, schaven, stoten of vallen, waarbij de huidlagen van elkaar losraken. Preventie van deze wonden is van...
Lees het artikelPTSS na opname intensieve care
Patiënten die langere tijd op de IC zijn verpleegd kunnen te maken krijgen met lichamelijke en/of psychische klachten. Helaas komen deze klachten veel voor en kunnen tijdens het verdere herstel de kwaliteit van leven van de patiënt zelf, maar ook die van zijn naasten, fors beïnvloeden. Op de nazorgpolikliniek wordt hulp geboden in de vorm van begeleiding bij de verwerking van alle gebeurtenissen op de IC om zo de kwaliteit van leven te verbeteren.
Lees het artikelNazorg na COVID-19-infectie
Ondergewicht en functieverlies liggen op de loer bij een beperkte intake en verminderde activiteit tijdens en/of na ziekenhuisopname. Bij een COVID-19-infectie speelt ook dyspneu (kortademigheid) vaak een grote rol. Welke adviezen kunnen we geven bij dyspneu? Wanneer spreekt men van ondervoeding? Welke rol spelen de fysiotherapeut en de diëtist en hoe kunnen we ze inschakelen?
Lees het artikelNegatieve-druktherapie (met instillatie)
Negatieve-druktherapie (NDT) is een niet-chirurgische wondbehandeling die toegepast wordt om wondgenezing en reiniging van slecht genezende wonden te stimuleren door middel van negatieve druk of zuigkracht. De doorbloeding van het weefsel in de wondomgeving wordt gestimuleerd, waardoor groei van granulatieweefsel versneld wordt en de wond sneller geneest. Het toepassen van NDT kent verschillende indicaties en contra-indicaties en kan toegepast worden in ziekenhuizen, verpleeghuizen en de...
Lees het artikelFecale incontinentie
Patiënten met een inflammatory bowel disease (IBD) hebben vaak klachten van buikpijn en (bloederige) diarree. Patiënten moeten soms rennen naar het toilet of het toilet wordt niet op tijd gehaald. Bij ongewenst verlies van ontlasting spreken we over fecale incontinentie (FI). Dit artikel gaat in op de prevalentie van FI bij oudere patiënten met IBD, het effect op de kwaliteit van leven, het belang van het bespreekbaar maken van FI en mogelijke interventies bij FI.
Lees het artikelKwetsbare ouderen en pesten
Bij ‘pesten’ denken we eerder aan kinderen, scholen en gedrag tussen werknemers in bedrijven. Er is nauwelijks theorievorming en evenmin onderzoek naar pestgedrag tussen kwetsbare ouderen in zorginstellingen. Terwijl het daar ook voorkomt, en niet zelden! Dit artikel gaat in op de praktische consequenties en geeft voorlopige aanbevelingen.
Lees het artikelPolymyalgia rheumatica
Polymyalgia rheumatica is een reumatische ziekte die pijn en stijfheid veroorzaakt in de nek, schouders en heupen. De letterlijke betekenis van de woorden polymyalgia rheumatica is: pijn in meerdere spieren. De ziekte wordt ook wel spierreuma genoemd en treft voornamelijk mensen die ouder zijn dan 50 jaar.
Lees het artikel‘Samen beslissen’ met kwetsbare ouderen
Besluiten over gezondheids- en behandeldoelen voor kwetsbare ouderen met multimorbiditeit moeten in lijn zijn met uitkomsten die voor de ouderen zelf het meest ‘er toe doen’. Een goed proces van ‘Samen beslissen’ door ouderen, hun naasten en de zorgverlener draagt daaraan bij. In de praktijk wordt er minder vaak samen beslist dan ouderen en naasten zouden willen. Door eerder in het proces stil te staan bij wat voor ouderen belangrijk is voor hun kwaliteit van...
Lees het artikelANCA-geassocieerde vasculitis (AAV)
Vasculitis is de verzamelnaam voor een aantal ernstige, chronische ziektebeelden waarbij de wand van bloedvaten ontstoken raakt. Daardoor krijgen achterliggende organen onvoldoende zuurstof, waardoor ze minder gaan functioneren of zelfs afsterven. Bij drie vormen van vasculitis is een verband aangetoond tussen de ziekte en de aanwezigheid in het bloed van antineutrofiele cytoplasmatische antistoffen oftewel ‘ANCA’. In dat geval spreken we van 'ANCA-geassocieerde vasculitis', of...
Lees het artikelDomotica en dementie
Ten gevolge van cognitieve stoornissen bij dementie kunnen stoornissen optreden in het plannen en organiseren. Inzet van domotica kan hier een oplossing zijn, mits dit past bij de zorgvraag en de persoonlijke (on)mogelijkheden van de persoon met dementie. De ergotherapeut kan hier een passend advies over geven, dat samen met andere zorgprofessionals uitgevoerd kan worden. Bij problemen met plannen en organiseren kan inzet van het beeldhorloge een oplossing zijn.
Lees het artikelLerend vermogen van mensen met dementie
Het geheugen en lerend vermogen van mensen met dementie zijn niet op alle fronten even ernstig aangetast. Er zijn mogelijkheden om de restcapaciteiten aan te spreken en daarmee een bijdrage te leveren aan de levenskwaliteit van mensen met dementie.
Lees het artikelHypertensie
Hypertensie (hoge bloeddruk) is geen ziekte op zichzelf, maar een van de risicofactoren voor het ontwikkelen van hart- en vaatziekten (HVZ) zoals hartinfarct, angina pectoris, hartfalen, herseninfarct, transiënte ischemische aanval (TIA), aneurysma aortae en perifeer arterieel vaatlijden. Dit geldt voor zowel diastolische als systolische hypertensie. De kans op cardiovasculaire problemen wordt groter naarmate de bloeddruk en/of de leeftijd stijgt.
Lees het artikelLeefstijl bij seizoensgebonden depressie
Biologische ritmes zijn bouwstenen voor het leven. Een verstoord ritme kan leiden tot uiteenlopende klachten en ziekten, lichamelijk en geestelijk. In de wintermaanden is er minder daglicht en mensen die hier gevoelig voor zijn kunnen (een toename van) depressieve klachten ontwikkelen. Dit artikel geeft handvatten hoe leefstijl kan helpen als terugvalpreventie bij seizoensgebonden depressieve klachten.
Lees het artikelCystitis en urineweginfecties
Uit het onderzoek van Van Buul wordt duidelijk dat er bij kwetsbare ouderen vaak sprake is van overbehandeling van een mogelijke cystitis, waarbij dan onnodig een antibioticum wordt gestart. Binnen de gezondheidszorg treedt er steeds vaker antimicrobiële resistentie voor antibiotica op.
Lees het artikelSchilfers en roodheid
Ik zie schilfering en roodheid. Ik heb een diagnose, een voorschrift en een zorgplan, dus wordt er gesmeerd. Maar wat als ik een gezonde huid of een schijnbaar gezonde huid aantref. Ga ik door met smeren? Hoe zat dat ook alweer met corticosteroïden? En wat te denken wanneer ik lees dat bij toename van erytheem er weer gesmeerd moet gaan worden? Wanneer is iets toegenomen? In dit artikel wordt alles op een rij gezet.
Lees het artikelHet Rode Vlaggen Instrument
Geneesmiddelgerelateerde problemen (GGP), zoals bijwerkingen of verkeerd gebruik, komen veel voor bij ouderen. Met behulp van het Rode Vlaggen Instrument kunnen verpleegkundigen en verzorgenden belangrijke GGP vroegtijdig te signaleren.
Lees het artikelVan vijf naar tien regels medicatieveiligheid
De regel van vijf helpt de veiligheid tot aan het toedienen van een medicijn. De regel van tien is een uitbreiding van de regel van vijf en helpt bij het waarborgen van de veiligheid na het toedienen. Denk aan veiligheid door controle op therapeutische neveneffecten om vervolgens interprofessionele vervolgacties te starten voor de neveneffecten, bijvoorbeeld in de vorm van een medicatiebeoordeling. In dit artikel worden aan de hand van een praktijkvoorbeeld alle regels uitgelegd, de regel...
Lees het artikelMedicijngebruik en nutriëntentekort
Zowel de werking als de bijwerking van bepaalde medicijnen kan bij ouderen sneller tot een tekort aan vitaminen en mineralen leiden. Deze tekorten kunnen op hun beurt gezondheidsproblemen verergeren of zelfs tot nieuwe gezondheidsproblemen leiden. Als verpleegkundige heeft u een belangrijke rol in het signaleren van mogelijke verbanden, zodat na overleg met de arts of verpleegkundig specialist en na eventuele diagnostiek suppletie van voedingssupplementen kan worden ingezet.
Lees het artikelDe benauwde patiënt
Dyspneu (kortademigheid of benauwdheid) is een veelvoorkomende klacht en kan zich op diverse manieren presenteren. Het is de belangrijkste klacht bij veel patiënten met een hart- of longziekte. Dyspneu kan echter ook vele andere oorzaken hebben en de diagnose is niet altijd gemakkelijk te stellen. In dit artikel wordt ingegaan op de analyse en differentiële diagnoses van dyspneu. Uiteraard wordt ook ingegaan op de verpleegkundige aspecten bij de benauwde patiënt.
Lees het artikelHet vrouwenhart
Dit artikel gaat over het ‘vrouwenhart’. Vrouwen zijn anders dan mannen, dat is bekend. Het lijkt een cliché, maar in de dagelijkse praktijk worden hartklachten bij vrouwen door zorgverleners minder vaak herkend. Mede hierdoor sterven meer vrouwen aan hart- en vaatziekten, zijn zij minder goed ingesteld op medicatie en hebben zij vaker hartfalen. Pas sinds een paar jaar wordt er meer rekening gehouden met het feit dat het ontstaan van hart- en vaatziekten bij mannen anders...
Lees het artikelKwetsbaarheid bij besluit over reanimatie
Het door een oudere patiënt te nemen reanimatiebesluit vereist zorgvuldigheid van de zorgverlener ten aanzien van het verstrekken van de juiste informatie, maar ook ten aanzien van de kwetsbaarheid van de patiënt bestaande uit zowel ‘frailty’ als ‘vulnerability’.
Lees het artikelAls een gesprek niet meer lukt
De verpleegkundige in de ouderenzorg komt in het werk in contact met een zeer uiteenlopende doelgroep. Soms kunnen mensen zich door middel van mondelinge communicatie niet meer voldoende uitdrukken of begrijpen de mondelinge taal niet goed meer. Dit artikel gaat over de inzet van hulpmiddelen om de communicatie met deze mensen te verbeteren.
Lees het artikelPresbyacusis
Presbyacusis, ook wel ouderdomsslechthorendheid, komt voor bij ruim 80% van de 85-plussers in Nederland. Een groot deel van de patiënten in het verpleeghuis en de wijk zal hier dan ook mee te maken hebben. Presbyacusis bemoeilijkt communicatie en kan een negatieve invloed hebben op de kwaliteit van leven van de oudere. In de behandeling, verpleging en verzorging is het van belang de signalen te herkennen en hierop te anticiperen.
Lees het artikelValpreventie thuis bij ouderen met dementie
Ouderen met dementie en cognitieve stoornissen vallen twee keer zo vaak als leeftijdsgenoten zonder deze stoornissen. Ze lopen daarbij vaker ernstiger letsel op, herstellen minder snel en hebben een hogere kans op overlijden als gevolg van een val. Hoe eerder er aandacht is voor het verhoogde valrisico bij deze ouderen, hoe groter de kans op effectieve valpreventie.
Lees het artikelIJzertekort bij depressie
Symptomen van depressie en depressie kunnen gerelateerd zijn aan een lichamelijke aandoening of een somatische oorzaak hebben. Om somatische aandoeningen uit te sluiten kan een somatische anamnese aangevuld worden met lichamelijk onderzoek of kan laboratoriumonderzoek nodig zijn. De interpretatie van het laboratoriumonderzoek met betrekking tot ijzergebreksanemie komt in dit artikel aan de orde.
Lees het artikelOmgevingszorg bij mensen met dementie
Mensen met dementie raken de grip op hun leven kwijt. Dit wordt versterkt als iemand met dementie verhuist naar een verpleeghuis. Zo'n iemand raakt dan het vertrouwde thuis kwijt en moet wennen aan een nieuwe omgeving. Verpleeghuizen zijn vaak praktisch ingericht en moeten voldoen aan allerlei wet- en regelgeving. Deze omgeving is hygiënisch en ergonomisch, maar dat leidt voor mensen met dementie vaak tot onoverzichtelijke situaties en stress.
Lees het artikelBariatrische chirurgie
Door gedurende langere tijd meer energie met de voeding op te nemen dan door het lichaam wordt verbrand, ontstaan overgewicht en obesitas (ernstig overgewicht). Uiteindelijk kan dit leiden tot gezondheidsproblemen. Behalve meer bewegen en het volgen van een dieet is bariatrische chirurgie (ook metabole chirurgie genoemd) uiteindelijk vaak nog de enige succesvolle behandeloptie. Deze optie wordt steeds vaker toegepast, maar heeft nog niet altijd de bekendheid bij zorgverleners die deze,...
Lees het artikelDementerenden met probleemgedrag
Probleemgedrag is gedrag van de patiënt dat door de patiënt en/of zijn omgeving als moeilijk hanteerbaar ervaren wordt. Probleemverheldering, behandeldoelen, behandeling en evaluatie vormen de basis van de behandeling van probleemgedrag. Naast behandeling van ziekten, inzetten van middelen en maatregelen en psychofarmacotherapie, vormt psychosociale behandeling en begeleiding de belangrijkste pijler van behandeling. Deze pijler is het meest effectief. Multidisciplinaire behandeling...
Lees het artikelDuizeligheidsklachten bij ouderen
Duizeligheid is een veelvoorkomend probleem dat het welbevinden van ouderen ernstig kan beïnvloeden. Er wordt onderscheid gemaakt tussen draaiduizeligheid (vertigo), licht gevoel in het hoofd (presyncope) of bewegingsonzekerheid (disequilibrium). Deze vormen van duizeligheid kunnen, met name bij ouderen, tegelijkertijd of afwisselend aanwezig zijn. Door duizeligheid bespreekbaar te maken en aandacht voor een goede anamnese kan het welbevinden vergroot worden.
Lees het artikelBeëindiging medisch zinloos handelen
Een arts hoeft een patiënt niet zo lang mogelijk in leven te houden indien er sprake is van medisch zinloos handelen. De behandeling is dan niet meer in het belang van de patiënt. In dit artikel wordt aan de hand van een casus ingegaan op wat nu eigenlijk medisch zinloos handelen is en welke rol de verpleegkundige hierin kan spelen voor de patiënt of de familie.
Lees het artikelWondspoelen in de praktijk
Er zijn verschillende toepassingsvormen voor het reinigen van een wond, waaronder het spoelen met NaCl 0,9%, het spoelen met kraanwater en het gebruikmaken van speciale wondreinigingsvloeistoffen. Wanneer kiest u voor welke vloeistof? Een wondverband wordt voorgeschreven door de behandelaar, maar de manier van wondreiniging vaak niet. Hoe gaat de verpleegkundige hiermee om in de praktijk? Kortom, wat is de zin en de onzin van het wondspoelen?
Lees het artikelVerslaving aan opioïden
Het gebruik van opioïde pijnstillers brengt een risico van verslaving met zich mee. De verpleegkundige staat vaak dichter bij de patiënt dan de arts of verpleegkundig specialist die de medicatie voorschrijft. Daarom is het belangrijk dat u als verpleegkundige bewust bent van patiënten met een verhoogd risico op verslaving. Ook bij het herkennen en bespreekbaar maken heeft de verpleegkundige een belangrijke rol.
Lees het artikelFinancieel misbruik
Financieel misbruik is het ongeoorloofd gebruik van bezittingen van een ander. Vaak begint het klein, maar het kan ernstige vormen aannemen. Bijvoorbeeld wanneer er veel geld verdwijnt. In deze casus wordt ongeoorloofd gebruikgemaakt van een bankrekening van een oudere man door een zus én worden kosten onrechtmatig gedeclareerd door een buurvrouw. Wat kan een wijkverpleegkundige aan deze situatie doen? Welke stappen zijn mogelijk om het financieel misbruik te beëindigen?
Lees het artikelVitamine B12-deficiëntie
Verschillende psychiatrische en neurologische ziekten worden geassocieerd met een mogelijke vitamine B12-deficiëntie. Zowel in de GGZ als in de verslavingszorg kan de combinatie van risicofactoren, observatie en uitvragen van aanwezige symptomen een indicatie zijn om in overleg met de huisarts een vitamine B12-tekort te onderzoeken.
Lees het artikelPneumonie
Een lage luchtweginfectie of een pneumonie staat op de tweede plek van meest voorkomende aandoeningen bij ouderen in het verpleeghuis. Een virus of een bacterie kan de oorzaak zijn. In het artikel wordt ingegaan op de oorzaken, de diagnose en de behandeling van een pneumonie.
Lees het artikelGlaucoom
Glaucoom is een verzamelnaam voor oogaandoeningen die, met een hoge oogboldruk als belangrijkste risicofactor, een beschadiging van de oogzenuw als centrale kenmerk hebben. De oogzenuwbeschadiging heeft gezichtsvelddefecten tot gevolg en leidt onbehandeld uiteindelijk tot blindheid. Glaucoom wordt door patiënten vaak pas opgemerkt als er al forse schade is opgetreden. Het is daarom belangrijk dat glaucoom zo vroeg mogelijk gesignaleerd wordt. De behandeling is erop gericht het proces te...
Lees het artikelFunctioneel herstel na acute ziekenhuisopname
Ouderen hebben na een acute ziekenhuisopname een hoog risico op functieverlies. Niet alle ouderen herstellen hiervan na ontslag naar huis, waardoor ze zelfstandigheid verliezen. Dit heeft mede te maken met de mate van bewegen tijdens en na de ziekenhuisopname. Weinig bewegen en functieverlies na ziekenhuisopname hebben een sterke relatie met elkaar, waarbij een oudere functioneel achteruitgaat en fysieke kwetsbaarheid toeneemt.
Lees het artikelFarmacogenetica: DNA-informatie voor medicatie op maat
Geneesmiddeltherapie is een groot goed. Toch zijn er aanzienlijke problemen: bijwerkingen van medicijnen veroorzaken 5-7% van alle ziekenhuisopnamen. Als het gaat over effectiviteit, blijkt maar 25-60% effectief. Dat mensen verschillend reageren op medicatie blijkt grotendeels vast te liggen in het DNA. Door het uitvoeren van een farmacogenetische analyse is medicatie op maat nu echter voor iedereen mogelijk.
Lees het artikelBloedverdunners in de thuiszorg
Veel thuiswonende ouderen gebruiken een bloedverdunner. Er zijn verschillende antistollingsmiddelen: trombocytenaggregatieremmers, vitamine K-antagonisten (VKA), direct werkende orale coagulantia (DOAC’s), niet-vitamine K orale anticoagulantia (NOAC’s), heparine, trombolytica en overige antitrombotica. In dit artikel richten we ons op de vitamine K-antagonisten en de niet-vitamine K orale anticoagulantia. De trombocytenaggregatieremmer is een minder krachtig medicament in...
Lees het artikelVoedingstoestand bij dementie
De voedingstoestand heeft een groot effect op de gezondheid van ouderen. Zeker bij mensen met dementie kan een slechte voedingstoestand leiden tot een snellere achteruitgang van het geheugen. Er is echter weinig aandacht voor de rol van de voedingstoestand en de gevolgen hiervan in de praktijk. In dit artikel wordt ingegaan op wat een slechtere voedingstoestand is, waardoor deze wordt veroorzaakt en wat de gevolgen kunnen zijn. Daarnaast komt de rol van reuk- en smaakverandering aan bod als...
Lees het artikelEenzaamheid onder verpleeghuisbewoners
Met een beschrijvend vragenlijstonderzoek is de mate van eenzaamheid onder verpleeghuisbewoners in beeld gebracht. Dit onderzoek is uitgevoerd in verschillende zorgcentra en groepswoningen van SVRZ in Zeeland. Verschillende vormen van eenzaamheid zijn onderzocht, evenals de beïnvloedende factoren. De uitkomst van deze studie geeft inzicht in de behoefte aan interventies op het gebied van sociale, emotionele en existentiële eenzaamheid.
Lees het artikelApathie
Apathie is een veelvoorkomend probleem bij diverse aandoeningen. Denk bijvoorbeeld aan mensen met de ziekte van Alzheimer of Parkinson, maar ook bij mensen met hersenletsel, een depressie of met schizofrenie. Ondanks de impact van apathie op het leven van patiënten en naasten, blijkt het lastig om het te diagnosticeren en behandelen. Wat is het kernprobleem van apathie, welke gebieden in het brein zijn hierbij betrokken en hoe zouden we apathie misschien beter kunnen meten en behandelen?
Lees het artikelStolling en antistolling: een update
Hemostase is het proces dat zorgt voor het stelpen van een bloeding als gevolg van een beschadiging van een bloedvatwand. Een disbalans in een van de processen betrokken bij de hemostase kan leiden tot trombose of juist tot een bloeding. In dit artikel gaan we nader in op de fysiologie van de stolling en de nieuwe ontwikkelingen op antistollingsgebied.
Lees het artikelVeneuze trombo-embolie
Diepveneuze trombose en longembolie zijn twee uitingen van hetzelfde probleem. Beide aandoeningen worden samen veneuze trombo-embolie (VTE) genoemd. Bij VTE raakt een ader verstopt van waaruit stolsels kunnen losschieten. Een longembolie of trombosebeen kan het gevolg zijn. Sluit een bloedstolsel een slagader af, dan is er sprake van arteriële trombose en kan het gevolg een hartinfarct of herseninfarct zijn. Dit kan ook leiden tot perifeer arterieel vaatlijden (PAV). Juiste...
Lees het artikelMedicatie via de sonde
Wanneer een patiënt niet meer zelf voeding tot zich kan nemen, is een maagsonde een goede uitkomst. Via de maagsonde kan de patiënt de nodige voedingsstoffen en vocht toegediend krijgen in de vorm van sondevoeding. Maar wat als de patiënt ook medicatie gebruikt die niet tot nader order gestopt kan worden?
Lees het artikelCommunicatie bij dementie
Dementie is een progressieve hersenziekte die communicatieve aanpassingen vergt van verwanten en zorgverleners. De hersenen zijn opgebouwd uit hersenlagen die verschillende functies vervullen bij de communicatie. Kennis over de functie van deze hersenlagen biedt praktische inzichten in communicatieproblemen. In dit artikel verkennen we adviezen op basis van praktijkervaring en gecategoriseerd naar een eenvoudig hersenmodel van Bruce Perry.
Lees het artikelAfasie
Het woord afasie is afgeleid van het Griekse woord aphánai en betekent letterlijk ‘niet-spreken’ (a = niet en phánai = spreken). Afasie omvat echter veel meer dan problemen met alleen het spreken. Personen met afasie (PMA) zijn de taal niet meer machtig zoals ze dat waren vóór het ontstaan van de afasie. Het gaat om taal in de breedste zin van het woord. Wat dit precies inhoudt en wat dit voor het dagelijks leven van PMA betekent, wordt in dit artikel...
Lees het artikelBewijs voor werking muziektherapie?
Verpleegkundigen nemen besluiten over de keuze van verpleegkundige interventies. Maar hoe weet je nou zeker dat de gekozen interventie ook daadwerkelijk bijdraagt aan een verbetering van de situatie van de patiënt? Bij evidence-based practice (EBP) maakt de verpleegkundige gebruik van bewijsmateriaal uit wetenschappelijk onderzoek. Hiervoor moet beoordeeld worden of het onderzoek volgens de geldende kwaliteitseisen is uitgevoerd. In dit artikel nemen we een bestaand wetenschappelijk...
Lees het artikelZoektocht naar passende technologie
Technologie kan worden ingezet om ouderen langer zelfstandig thuis te laten wonen. Het is echter lastig om wegwijs te worden in de verschillende technologische mogelijkheden. Hoe kom je bijvoorbeeld vanuit een hulpvraag tot een technologische oplossing? In dit artikel wordt uitgelegd hoe u door de vraag stapsgewijs uit te werken, de weg naar passende technologie kunt vinden.
Lees het artikelDementiediagnostiek bij oudere migranten
Vanaf de jaren zestig kwamen er jonge mensen vanuit Turkije, Marokko, Suriname en de Nederlandse Antillen naar Nederland toe. Deze eerstegeneratie migranten heeft nu de leeftijd bereikt waarop zich dementie kan openbaren. Dementie komt bij ouderen uit deze groep drie tot viermaal vaker voor dan bij in Nederland geboren ouderen.1 Dit artikel geeft inzicht in de oorzaken van het vaker voorkomen van dementie bij migranten en geeft verklaringen waarom de diagnose vaak pas laat of helemaal niet...
Lees het artikelAlcoholgebruik bij ouderen
Wat mag je nu wel drinken en wanneer levert alcohol een risico voor de gezondheid op? In de periode 2016-2017 drinkt 76% van de Nederlandse bevolking wel eens alcohol. Alcoholgebruik is een vast onderdeel geworden van onze samenleving, met de daarbij optredende problemen. Het is van belang om vroeg te signaleren en te interveniëren.
Lees het artikelHemodialyse thuis
Hemodialyse is een van de nierfunctievervangende therapieën die gebruikt worden om patiënten met nierfalen in leven te houden. Hemo betekent bloed en dialyse is de uitwisseling van in water opgeloste stoffen door een semipermeabel membraan. Bij hemodialyse wordt het bloed gespoeld via een kunstnier. Als de medische situatie het toelaat, kan een patiënt in zijn eigen woonomgeving dialyseren.
Lees het artikelBeslissingsbevoegdheid bij weefseldonatie
Sinds 1 juli 2020 geldt de nieuwe Wet op de orgaandonatie. Wat is hierin geregeld over weefseldonatie en wanneer kan weefseldonatie plaatsvinden en wanneer niet? Wie heeft beslissingsbevoegdheid over weefseldonatie wanneer een patiënt ter zake wilsonbekwaam is of is geworden? In dit artikel worden deze vragen aan de hand van een casus beantwoord.
Lees het artikelMultipele sclerose (MS)
Multipele sclerose (MS) is een aandoening van het centrale zenuwstelsel. De ziekte treft vooral jongvolwassenen: de diagnose wordt meestal tussen het 20e en 40e levensjaar gesteld. MS kan echter ook al op de kinderleeftijd ontstaan, of pas tot uiting komen na het 50e levensjaar. Het beloop van MS is voor iedereen anders.
Lees het artikelSarcopenie en fysiotherapie
Onze spieren stellen ons in staat te bewegen, te staan zonder te vallen, inwendige weefsels te beschermen, te eten, naar het toilet te gaan en ons lichaam op temperatuur te houden. Sarcopenie is een leeftijdsgebonden afname van spiermassa die kan verergeren door ziekte, ondervoeding en inactiviteit. Werking en veroudering van spieren worden beschreven, met mogelijkheden voor herstel bij ouderen door middel van fysiotherapie.
Lees het artikelHartfalen
Hartfalen is een complex van klachten en verschijnselen ten gevolge van een tekortschietende pompfunctie van het hart. Er worden drie vormen van hartfalen onderscheiden. Voor de symptomen is het onderscheid tussen backward failure (falen vóór de aangedane harthelft) en forward failure (na de aangedane harthelft) van belang. De belangrijkste oorzaak van hartfalen is het doormaken van een hartinfarct; ook andere oorzaken worden besproken. Door de vele oorzaken en vormen van...
Lees het artikelCommunicatie over intimiteit en seksualiteit in de ouderenzorg
Veroudering, veelal in combinatie met (chronische) aandoeningen en de behandeling daarvan, beïnvloedt de kwaliteit van leven op verschillende manieren, waaronder de beleving van intimiteit en seksualiteit. De verpleegkundige en de verpleegkundig specialist hebben een belangrijke rol in het signaleren en bespreken van veranderingen en problemen in intimiteit en seksualiteit. Het BLISSS-communicatiemodel biedt hier concrete handvatten, waarbij een persoonsgerichte benadering van...
Lees het artikelCRDL: contact door aanraking
CRDL (spreek uit cradle) is een interactief zorginstrument dat op aanraking tussen mensen reageert en deze vertaalt in geluiden of muziek. Dit maakt contact mogelijk voor cliënten die moeite hebben met communicatie en sociale interactie. Denk aan contact tussen volwassenen met bijvoorbeeld dementie, autisme of een verstandelijke beperking, maar ook kinderen, en hun familie, naasten en zorgverleners.
Lees het artikel100 jaar insuline
Sinds de ontdekking van diabetes mellitus bestond de behandeling van diabetes mellitus type 2 vooral uit insulinetherapie. Na het ontdekken van diabetes mellitus type 2 zijn er voor deze vorm van diabetes verschillende medicamenteuze behandelingen ontstaan. Het reguleren van bloedglucosewaarden werd niet meer het hoofddoel. Leefstijlcomponenten en cardiovasculaire risicoreductie zijn nu de focus. Door diverse toonaangevende studies is de behandeling van diabetes mellitus type 2 nu...
Lees het artikelTracheotomie en tracheostoma
In dit artikel leggen wij het verschil uit tussen een tracheotomie en een tracheostoma. Deze twee begrippen worden wereldwijd in de literatuur door elkaar gebruikt. Een andere term die vaak gebruikt wordt is tracheostomie. Vanwege het verschil in verzorging en begeleiding van de patiënt is het noodzakelijk genoemde begrippen goed uit elkaar te houden. We doen dit aan de hand van twee casussen.
Lees het artikelDarmspoelen bij dwarslaesiepatiënten
Obstipatie en/of fecale incontinentie zijn een groot probleem voor dwarslaesiepatiënten. Een goed defecatiebeleid is daarom essentieel. Darmspoelen is een methode die ingezet kan worden om de stoelgang te reguleren. Het is goed aan te leren aan patiënt en zorgverlener(s), maar kent wel belangrijke absolute en relatieve contra-indicaties. Een goede training is essentieel om complicaties te voorkomen en therapietrouw te bevorderen.
Lees het artikelVerslikken
Eten en drinken doen we dagelijks, meerdere keren per dag. Hoewel dit vanzelfsprekend lijkt, is dat voor veel ouderen niet het geval. Slikstoornissen komen frequent voor bij deze doelgroep en de impact hiervan op de kwaliteit van leven kan bijzonder groot zijn. Symptomen herkennen en hier adequaat mee omgaan zijn essentieel om de gevolgen te beperken.
Lees het artikelUrine-incontinentie bij ouderen
Urine-incontinentie bij ouderen is een veelvoorkomend probleem dat grote invloed kan hebben op de kwaliteit van leven. Het niet tijdig onderkennen van dit probleem draagt bij aan de toenemende kwetsbaarheid van ouderen. Verpleegkundigen spelen een rol bij het tijdig signaleren en behandelen van incontinentieproblemen. Hiervoor hebben ze kennis nodig van verschillende vormen van incontinentie. Zij ondersteunen ouderen bij het kiezen van passende maatregelen.
Lees het artikelEen voltooid leven: klaar met hét of met dít leven?
In de samenleving is het voltooide leven een actueel onderwerp van discussie. Het gaat hierbij niet altijd om mensen die terminaal of psychisch ondragelijk en uitzichtloos lijden en buiten de euthanasiewet (lijken te) vallen. Zorgverleners in de nabijheid van ouderen met uitspraken over een voltooid leven stuiten vaak op ándere vragen, zo blijkt uit onderzoek. Dit artikel gaat in op de aspecten van het voltooid leven en de rol van zorgverleners in het omgaan met...
Lees het artikel